Điểm danh những đặc sản Hoàng Su Phì ngon nức tiếng khiến bạn nhớ mãi không quên

Ẩn mình giữa núi rừng Tây Bắc hùng vĩ, Hoàng Su Phì không chỉ làm say lòng người bởi những thửa ruộng bậc thang uốn lượn như tranh vẽ, mà còn bởi nền ẩm thực mang đậm hương vị núi rừng. Mỗi món ăn nơi đây đều thấm đẫm bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số, từ cách chế biến đến hương vị mộc mạc, chân chất. Nếu có dịp đặt chân đến vùng đất này, đừng quên khám phá những đặc sản Hoàng Su Phì độc đáo - nơi mà mỗi món ăn là một câu chuyện, một trải nghiệm khó quên dành cho du khách.

1. Đôi nét về Hoàng Su Phì và đặc sản Hoàng Su Phì 

Hoàng Su Phì là một vùng đất nổi tiếng nằm ở phía Tây Bắc Việt Nam, trước đây là huyện vùng cao thuộc tỉnh Hà Giang, nay thuộc tỉnh Tuyên Quang. Cách thành phố Hà Giang khoảng 100km, Hoàng Su Phì giáp Trung Quốc ở phía Bắc, giáp huyện Xín Mần ở phía Tây, huyện Vị Xuyên ở phía Đông và các huyện Bắc Quang, Quang Bình ở phía Đông Nam và Nam.

Đặt chân đến vùng đất này, du khách sẽ bị thu hút và mê mẩn với những cảnh đẹp Hoàng Su Phì từ ruộng bậc thang trải dài đến những bản làng ẩn hiện trong sương mù. Thế nhưng, không chỉ có thiên nhiên hùng vĩ, Hoàng Su Phì còn hấp dẫn bởi nền ẩm thực độc đáo, mang đậm hồn núi rừng.

Khung cảnh Hoàng Su Phì (Ảnh: Tạp chí Công thương)

Đặc sản Hoàng Su Phì là sự hòa quyện giữa khí hậu, thổ nhưỡng đặc biệt và tinh hoa văn hóa ẩm thực của các dân tộc bản địa như Dao, Tày, Nùng, La Chí… Từ gạo nếp thơm, thịt lợn đen săn chắc cho đến cá suối tươi rói và rau rừng dân dã, mỗi món ăn nơi đây đều mang đậm vị núi rừng, mộc mạc nhưng đậm đà, đủ sức khiến du khách nhớ mãi không quên.

2. Danh sách các món ăn ngon đặc sản Hoàng Su Phì 

Nằm ở phía Tây Bắc Việt Nam, Hoàng Su Phì không chỉ được biết đến với những cảnh đẹp hoang sơ, hùng vĩ như ruộng bậc thang mùa lúa chín, đỉnh Tây Côn Lĩnh mờ sương hay dòng sông Chảy uốn lượn giữa đại ngàn mà còn là vùng đất của nền ẩm thực độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc nơi đây. Cùng theo chân PYS Travel khám phá những món ăn ngon đặc sắc này: 

2.1. Thịt trâu gác bếp

Thịt trâu gác bếp là món đặc sản nổi tiếng không thể thiếu trong danh sách món ăn phải thử và cũng là món quà mang về khi đến Hà Giang nói chung và Hoàng Su Phì nói riêng. Phần thịt được chọn thường là thịt lưng, bắp hoặc thăn trâu, được lọc kỹ, thái thành thớ dài rồi tẩm ướp kỹ lưỡng với các loại gia vị núi rừng như ớt, tiêu, gừng, đặc biệt là mắc khén -  thứ gia vị đặc trưng của Tây Bắc. Sau khi ngấm gia vị, thịt được treo lên gác bếp để hong khói trong nhiều tuần liền. Bên ngoài, miếng thịt có màu nâu sẫm đen, nhưng bên trong vẫn giữ được sắc đỏ hồng hấp dẫn.

Thịt trâu gác bếp (Ảnh: Tạp chí Công thương)

Khi thưởng thức, từng thớ thịt dai mềm mang vị ngọt tự nhiên hòa quyện cùng hương khói bếp, vị cay tê của ớt và mùi thơm nồng đặc trưng của mắc khén. Tất cả tạo nên một trải nghiệm ẩm thực đậm chất núi rừng, khó quên trong lòng du khách.

2.2. Lạp xưởng thịt lợn đen Hoàng Su Phì 

Nhắc đến đặc sản Hoàng Su Phì, không thể bỏ qua lạp xưởng thịt lợn đen, món ăn truyền thống mang đậm dấu ấn ẩm thực vùng cao Hà Giang. Lợn đen là giống lợn được người dân tộc Dao, Mông nuôi thả tự nhiên trong môi trường núi rừng, thịt săn chắc, ít mỡ, vị ngọt thơm đặc trưng.

Nguyên liệu chính làm nên món lạp xưởng là phần thịt vai được thái miếng vừa ăn, rồi ướp cùng muối, đường, rượu trắng, nước gừng và đặc biệt là quả mắc mật khô xay nhỏ. Sau khi ướp, thịt được nhồi vào lòng non, buộc thành từng khúc rồi đem phơi nắng hoặc hong trên gác bếp nhiều ngày liền. Nhờ đó, từng chiếc lạp xưởng thấm đượm mùi nắng, mùi khói, mùi mắc mật hòa quyện tạo nên hương vị rất riêng, không thể trộn lẫn.

Lạp xưởng thịt lơn đen Hoàng Su Phì (Ảnh: Báo Dân việt) 

Lạp xưởng thịt lợn đen Hoàng Su Phì không chỉ là món ngon ngày Tết, mà còn là món quà đầy ý nghĩa mang hương vị bản làng. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận rõ vị dai của lòng non, vị ngọt đậm đà của thịt, thoang thoảng chút cay nồng, tất cả hòa quyện trong từng miếng khiến thực khách phải "mê mẩn". 

2.3. Cá chép ruộng Hoàng Su Phì

Cá chép ruộng là đặc sản nổi tiếng ở Hoàng Su Phì, thường sinh sống và được nuôi tự nhiên trong các thửa ruộng bậc thang của đồng bào nơi đây. Nhờ nguồn nước mát lành và thức ăn tự nhiên, cá chép ruộng có thịt săn chắc, ngọt và thơm hơn hẳn cá nuôi ao hồ thông thường. Từ loại cá này, người dân địa phương sáng tạo nên nhiều món ăn hấp dẫn, song hai món đặc trưng nhất phải kể đến là cá chép nấu măng chua và cá chép nướng than củi.

Cá chép ruộng Hoàng Su Phì nướng than (Ảnh: Báo Dân việt)

Cá chép nấu măng chua mang đến vị chua dịu, thơm mùi măng rừng hoà quyện cùng vị ngọt thanh của cá, rất đưa cơm. Trong khi đó, cá chép nướng than củi lại quyến rũ thực khách bởi lớp da giòn, phần thịt mềm và thơm, đượm mùi khói bếp đặc trưng vùng cao. Chính sự mộc mạc nhưng đậm đà bản sắc này đã khiến các món ăn từ cá chép ruộng Hoàng Su Phì trở thành một trải nghiệm ẩm thực khó quên đối với du khách gần xa. 

2.4. Cơm lam Bắc Mê

Một trong những trải nghiệm ẩm thực đáng nhớ khi ghé thăm Hoàng Su Phì chính là thưởng thức món cơm lam Bắc Mê - một món ăn giản dị nhưng đậm đà bản sắc vùng cao. Cơm lam được làm từ gạo nếp nương dẻo thơm, vo sạch và cho vào những ống nứa non, sau đó nướng chín trên bếp than hồng. Hương thơm từ nếp, từ ống nứa quyện lại tạo nên mùi vị rất đặc trưng, khó quên.

Món ăn này thường được dùng kèm muối vừng hoặc thịt nướng, vừa tiện lợi cho những chuyến đi nương rẫy, vừa thể hiện sự sáng tạo và khéo léo trong cách chế biến của người dân bản địa. Không chỉ ngon miệng, cơm lam Bắc Mê còn gói trọn tinh thần mộc mạc, gần gũi và lòng hiếu khách của người dân Hoàng Su Phì.

Lên lịch khám phá món ngon Hoàng Su Phì dịp lễ 2/9 cùng PYS Travel ngay thôi: 

Tour Hoàng Su Phì - Bắc Hà 3 ngày 2 đêm từ Hà Nội - Quốc khánh 2/9

Tour Hoàng Su Phì - Bắc Hà 4 ngày 4 đêm từ TP.HCM - Quốc khánh 2/9

2.5. Cháo ấu tẩu 

Cháo ấu tẩu là món ăn đặc sản không thể không nhắc đến khi nói về ẩm thực Hà Giang nói chung và Hoàng Su Phì nói riêng. Từ những nguyên liệu đơn giản, mộc mạc như gạo nương, chân giò lợn và củ ấu tẩu - một loại củ có độc, nhưng khi được chế biến kỹ lưỡng lại trở thành vị thuốc quý, người dân nơi đây đã khéo léo nấu nên một món cháo vừa bổ dưỡng, vừa mang hương vị rất riêng.

Món ăn đặc sản Hoàng Su Phì - cháo ấu tẩu (Ảnh: vn express)

Cháo ấu tẩu thường được nấu vào buổi tối hoặc sáng sớm, đặc biệt thích hợp để thưởng thức vào những ngày se lạnh. Vị bùi bùi của ấu tẩu, kết hợp với độ mềm dẻo của gạo nương và vị ngọt béo của chân giò, tạo nên một món ăn khiến du khách ăn một lần là nhớ mãi. 

2.6. Thịt chuột La Chí 

Một trong những nét độc đáo của ẩm thực Hoàng Su Phì là món thịt chuột của người La Chí - một dân tộc thiểu số sinh sống lâu đời tại vùng đất này. Khác với quan niệm thông thường, chuột ở đây không phải loài gây hại mà được người La Chí nuôi như gà, lợn, trở thành nguồn thực phẩm chính trong đời sống hàng ngày.

Thịt chuột La Chí không chỉ giàu dinh dưỡng mà còn mang ý nghĩa tâm linh, thường xuất hiện trong các dịp lễ tết, cúng bái tổ tiên. Tùy vào từng mùa vụ và sở thích gia đình, thịt chuột được chế biến đa dạng như chuột nướng, chuột xào, chuột nấu măng hoặc chuột treo gác bếp. Trong đó, món chuột gác bếp là đặc sản được ưa chuộng nhất.

Thịt chuột La Chí sau khi chế biến (Ảnh: Báo Lao động)

Để làm món này, người dân thường bắt chuột đồng ngoài ruộng, sơ chế sạch sẽ rồi ướp cùng muối, mắm, thảo quả và một số gia vị rừng. Sau đó, họ treo thịt lên gác bếp để khói và nhiệt độ làm chín từ từ, giúp thịt săn chắc, thơm nồng và có thể bảo quản lâu dài. Khi ăn, chỉ cần nướng lại hoặc xé miếng ăn kèm rượu ngô là đã đủ hấp dẫn.

Món thịt chuột La Chí không chỉ đem đến trải nghiệm ẩm thực mới lạ cho du khách mà còn phản ánh văn hóa sinh hoạt độc đáo của đồng bào nơi đây: giản dị, gần gũi nhưng đậm đà bản sắc. 

2.7. Bánh tam giác mạch

Khi khám phá Hoàng Su Phì, du khách đừng quên thử món bánh tam giác mạch - một đặc sản dân dã gắn liền với đời sống người Mông. Bánh có vị ngọt nhẹ, thơm thoảng hương hoa tam giác mạch, thường được ăn kèm với thắng cố hoặc đơn giản chỉ cần lót dạ vào buổi sớm se lạnh. 

Bánh tam giác mạch (Ảnh: vietnamnet.vn)

Bánh tam giác mạch được làm từ hạt của loài hoa cùng tên. Sau mỗi mùa hoa, người dân địa phương bắt đầu thu hoạch hạt tam giác mạch rồi đem về phơi khô. Loại hạt này kích thước khá nhỏ, chỉ bằng một nửa hạt đỗ đen nhưng lại chứa nhiều chất dinh dưỡng. Tuy được làm từ những nguyên liệu đơn giản nhưng món bánh tam giác mạch đòi hỏi quá trình chế biến tỉ mỉ, kỳ công. Hạt tam giác mạch phải được phơi khô đủ độ, sau đó đem xay thật kỹ cho bột mịn thì bánh mới ngon, ăn không bị sạn. Sau đó đem bột hòa với nước lọc thành bột dẻo rồi cho vào khuôn truyền thống đúc thành từng miếng bánh tròn xoe. 

Khám phá ngay >> Cung đường đi Hoàng Su Phì

3. Những đặc sản Hoàng Su Phì mua về làm quà

3.1. Rượu thóc Nàng Đôn

Rượu thóc Nàng Đôn là một trong những đặc sản nổi tiếng nhất của huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang. Loại rượu này được chưng cất theo phương pháp cổ truyền từ thóc nương - loại thóc được trồng trên những triền núi cao. Quá trình nấu rượu sử dụng men lá gia truyền cùng với nguồn nước ngầm tự nhiên tinh khiết, tạo nên một hương vị rất riêng. Đặc trưng của rượu là mùi thơm thoang thoảng, vị ngọt thanh và êm nhẹ, không gây sốc hay đau đầu.

Điểm đặc biệt là rượu thóc Nàng Đôn được chưng cất hai lần, giúp giữ được mùi thơm thanh quyến rũ, vị rượu trong trẻo và tinh khiết hơn. Khi thưởng thức, người dùng sẽ cảm nhận được hương vị đặc trưng của nếp nương quyện trong vị ngọt thanh nhẹ. Rượu còn được cho là giúp lưu thông khí huyết, ăn ngủ ngon khi dùng với liều lượng vừa phải.

Rượu thóc Nàng Đôn là món quà đầy ý nghĩa dàng tặng bạn bè (Ảnh: Sưu tầm)

Với hương vị đặc trưng và giá trị truyền thống, rượu thóc Nàng Đôn chính là món quà tuyệt vời để mua về sau chuyến du lịch Hoàng Su Phì, thay lời cảm ơn và mang theo hương vị vùng cao gửi đến người thân, bạn bè.

3.2. Hạt mắc khén

Nhắc đến ẩm thực Hoàng Su Phì mà bỏ qua hạt Mắc Khén thì quả là thiếu sót. Đây là loại gia vị được mệnh danh là “linh hồn của núi rừng Tây Bắc”, gắn bó mật thiết với bữa ăn của đồng bào nơi đây. Vào tháng 11 hàng năm, khi những chùm Mắc Khén chín mọng, người dân lại rủ nhau vào rừng hái về, đem treo lên gác bếp hoặc phơi chỗ râm mát để dùng dần quanh năm. Vị cay nồng, tê tê đầu lưỡi của Mắc Khén không lẫn vào đâu được: nó không chỉ làm dậy lên hương vị các món nướng, chiên mà còn là nguyên liệu không thể thiếu trong món chẳm chéo - thứ nước chấm "thần thánh" của vùng cao.

Hạt mắc khén (Ảnh: Sưu tầm)

3.3. Cốm nếp Hoàng Su Phì 

Trong tiết trời se lạnh đầu thu, những hạt lúa nếp non trên ruộng bậc thang của người La Chí bắt đầu chín vàng óng. Đây cũng là lúc người dân Hoàng Su Phì bắt tay vào làm cốm - món quà tinh túy từ đất trời. Lúa nếp phải được hái từ sáng sớm khi vừa chín tới, rồi đem rang, giã thủ công bằng tay. Qua bàn tay khéo léo và bao đời kinh nghiệm truyền lại, những hạt cốm dẻo mềm, thơm lừng ra đời, mang theo hương vị của núi rừng, sự cần mẫn của người dân bản địa và tinh thần gắn bó với nghề canh tác lúa nước truyền thống.

3.4. Chè Shan Tuyết 

Nằm ở độ cao hơn 2.400m dưới chân dãy Tây Côn Lĩnh, xã Túng Sán (huyện Hoàng Su Phì, Hà Giang) được mệnh danh là “thủ phủ” của chè Shan Tuyết - một trong những dòng chè cổ thụ quý hiếm và thơm ngon bậc nhất Việt Nam. Toàn xã Túng Sán hiện có gần 300 ha chè Shan Tuyết, phần lớn là những cây chè cổ thụ hơn 100 năm tuổi. Nhờ điều kiện tự nhiên ưu đãi với khí hậu mát mẻ, sương mù và mây phủ quanh năm, vùng đất này trở thành nơi lý tưởng để cây chè phát triển, tạo nên hương vị đặc trưng, đậm đà, thanh khiết.

(Ảnh: langngheviet.vn)

Chè Shan Tuyết nơi đây được chế biến hoàn toàn thủ công theo phương pháp truyền thống. Từ khâu hái búp chè tươi, làm héo bằng cách trải lên mẹt, nong, nia, đến công đoạn sao chè trên chảo gang với nhiệt độ vừa phải (trong 5-7 phút) nhằm giảm độ chát, rồi vò tay cho cánh trà xoăn lại, tiếp tục sao lần hai để định hình, cuối cùng là sấy khô và lấy hương. Phải mất 4-5 kg búp trà tươi mới làm ra được 1 kg trà khô thành phẩm. Chính sự kỳ công, tỉ mỉ ấy đã tạo nên hương vị trà Shan Tuyết Túng Sán thơm ngát, hậu ngọt sâu, đậm chất núi rừng - một món quà tinh túy của đất trời Hoàng Su Phì.

PYS Travel giới thiệu tới Quý khách trải nghiệm ngắm cảnh đẹp và đặc sản Hoàng Su Phì:

Tour Hoàng Su Phì - Chiêu Lầu Thi - Bắc Hà 3 ngày 2 đêm từ Hà Nội

Tour Hoàng Su Phì - Chiêu Lầu Thi 4 ngày 4 đêm từ TP.HCM

4. Gợi ý địa điểm mua và thưởng thức đặc sản Hoàng Su Phì

Nếu đã lặn lội đến vùng đất Hoàng Su Phì - nơi thiên nhiên giao hòa cùng văn hóa bản địa đặc sắc, du khách đừng quên ghé thăm các chợ phiên Hoàng Su Phì như:

- Chợ phiên Thông Nguyên (họp vào chủ nhật hàng tuần)

- Chợ phiên Vinh Quang

- Chợ phiên Bản Phùng, Bản Luốc, Nậm Dịch...

Chợ phiên Vinh Quang bày bán chè Shan tuyết (Ảnh: baotuyenquang.com.vn)

Tại đây, bạn có thể dễ dàng tìm thấy những đặc sản nổi tiếng như: rượu thóc, chè Shan Tuyết, cốm, thịt trâu gác bếp, gạo nếp Hoàng Su Phì,... Đặc biệt, mua tại chợ phiên không chỉ đảm bảo sản vật tươi ngon mà còn là cách ủng hộ trực tiếp người dân tộc thiểu số - những người làm ra các sản phẩm này.

Chợ phiên Hoàng Su Phì bày bán các loại hạt (Ảnh: congdankhuyenhoc.vn)

Ngoài ra, bạn có thể đến HTX chè Shan Tuyết Túng Sán hoặc các cơ sở chế biến nông sản địa phương để thưởng thức và mua đặc sản chính gốc, có đóng gói sẵn tiện lợi mang về làm quà.

5. Một số lưu ý nho nhỏ khi khám phá đặc sản Hoàng Su Phì 

Để có thể trải nghiệm đặc sản vùng cao Hoàng Su Phì một cách trọn vẹn nhất, dưới đây là một vài lưu ý dành cho bạn: 

- Chọn thời điểm du lịch hợp lý: Mùa thu hoạch (tháng 9-11) là lúc nhiều đặc sản được chế biến tươi ngon nhất, đồng thời cũng là mùa lúa chín tuyệt đẹp để bạn kết hợp du lịch ẩm thực.

- Mang theo tiền mặt: Vì nhiều phiên chợ vùng cao không có máy quẹt thẻ hay hỗ trợ chuyển khoản.

- Hỏi kỹ về cách bảo quản: Đặc sản như thịt trâu gác bếp, chè Shan Tuyết, rượu thóc,… có cách bảo quản riêng để giữ nguyên hương vị. Bạn nên tìm hiểu về nguồn gốc, cách chế biến và hương vị đặc trưng của từng món để có thể thưởng thức trọn vẹn. 

- Chọn địa điểm mua uy tín: Để mua được đặc sản chất lượng, bạn nên tìm đến các cửa hàng, quầy bán hàng có uy tín, đặc biệt là các chợ phiên Hoàng Su Phì (chợ phiên Vinh Quang) họp vào các ngày cuối tuần. Tránh mua hàng ở những nơi không rõ nguồn gốc.

- Tham khảo giá cả trước khi mua: Giá cả đặc sản ở Hoàng Su Phì có thể chênh lệch giữa các địa điểm. Bạn nên tham khảo giá ở nhiều nơi, đặc biệt là ở các chợ phiên, để có thể mua được với giá tốt nhất. 

Hoàng Su Phì không chỉ làm say lòng du khách bởi những thửa ruộng bậc thang kỳ vĩ, mà còn bởi hương vị mộc mạc, đậm đà của các đặc sản Hoàng Su Phì - những món quà quý giá từ núi rừng và con người nơi đây. Nếu có dịp đặt chân đến vùng đất này, đừng quên dừng lại bên bếp lửa ấm, nhâm nhi tách chè Shan Tuyết, thưởng thức thịt trâu gác bếp hay mua về một ít hạt dổi, mắc khén làm quà. Một hành trình không chỉ no bụng mà còn đầy ắp trải nghiệm đáng nhớ đang chờ bạn khám phá! Còn chần chờ gì mà không cùng PYS Travel lên kế hoạch khám phá ngay hôm nay, để vừa no cảnh vừa no bụng mà vừa có quà mang về cho bạn bè và những người thân yêu!

Tham khảo ngay chùm Tour Hoàng Su Phì đang HOT của PYS Travel: 

Tour Hoàng Su Phì 3 ngày 2 đêm từ Hà Nội

Tour Hoàng Su Phì 4 ngày 4 đêm từ TP.HCM

Chùm tour du lịch Hoàng Su Phì

Chùm tour Lễ Quốc Khánh 2-9 từ Hà Nội

Chùm tour Lễ Quốc Khánh 2-9 từ TP.HCM 

Bản Quyền Hình Ảnh:

PYS Travel luôn tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ về tác phẩm nhiếp ảnh, ảnh chụp của các cá nhân và tổ chức. Chúng tôi luôn cố gắng nỗ lực liên hệ với tất cả các tác giả có ảnh được sử dụng để xin sự cho phép sử dụng ảnh. Nếu có sự sơ suất hay thiếu sót nào, chúng tôi xin được gửi lời xin lỗi tới các tác giả, chủ sở hữu hình ảnh. Các anh/chị cũng vui lòng gửi phản hồi lại cho PYS Travel: https://pystravel.vn/ban-quyen-hinh-anh