PYS Travel gợi ý 10 đặc sản Điện Biên thơm ngon nức tiếng, dành cho bạn khám phá Điện biên mùa Lễ hội Hoa Ban.
1. Gạo Điện Biên
Cách đây nửa thế kỷ, gạo ở khắp miền Nam Bắc ngày đêm vượt đèo Pha Đin bằng xe thồ, vai gánh để làm nên kỳ tích Điện Biên Phủ và bao câu chuyện phi thường trên con đường tải gạo. Thật ngẫu nhiên, khi lịch sử sang trang thì ở thung lũng lọt thỏm trong bốn bề mây núi này lại như có “phép mầu” mà bất cứ giống lúa nào gieo xuống cũng trở thành hạt gạo trắng tròn, thơm dẻo, đậm đà khác thường. Nếu bạn thắc mắc gạo séng cù điện biên có ngon không, câu trả lời nằm ở chính vị ngọt đậm đà khác thường mà không nơi nào có được. Bên cạnh đó, các dòng gạo tám thơm điện biên, gạo bắc hương điện biên hay gạo san cù điện biên (cách gọi khác của Séng Cù) luôn là niềm tự hào của ẩm thực Điện Biên.
Gạo Điện Biên (Ảnh: Sưu tầm)
Gạo Mường Thanh có thể nấu cơm lam, làm khẩu cắm (đồ như xôi với lá cẩm – một loài cây thơm, sẽ cho vị xôi ngậy, thơm, dẻo rất thú vị), khẩu háng (đồ thóc lên đem phơi khô, khi nào muốn ăn, xát vỏ đồ chín một lần nữa) rồi khẩu papa (giống như làm bánh nếp dưới xuôi)… dùng làm lễ vật đình đám, cưới hỏi.
2. Gà đen Tủa Chùa
Đây là giống gà xương đen đặc hữu của đồng bào Hmong, tiếng Hmong gọi là Ka Đu. Trải qua hàng ngàn năm với cuộc sống du canh du cư, song Ka Đu vẫn được lưu giữ qua bao thế hệ bởi người Hmong coi Ka Du là 1 tài sản quí, luôn có mặt trong danh mục tài sản thừa kế cho tặng, dựng vợ gả chồng.
Gà đen Tủa Chùa (Ảnh: Sưu tầm)
Ka Đu có mắt viền đen, da đen, vân thịt đen, phủ tạng đen, xương cũng nhuốm đen. Thịt gà Ka Đu rất săn chắc, thơm ngon. Đặc biệt thịt có hàm lượng glutamic và sắt cao gấp 2 lần so với gà bình thường và hàm lượng colesteron thấp. Đồng bào dân tộc thiểu số thường nấu cháo thịt Ka Đu bồi dưỡng cho trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và cho con bú và dùng xương Ka Đu để ngâm rượu hoặc nấu cao sử dụng cho người già, người ốm yếu, chân tay run.
Xem thêm >> Tour Mộc Châu - Sơn La - Điện Biên - Đền Hoàng Công Chất 3 ngày 2 đêm từ Hà Nội - Tết Nguyên Đán 2026
3. Rau Hoa ban
Rau ban là món “đưa cơm” truyền thống của đồng bào Thái. Búp ban muối ăn với cá sông Nậm Rốm kho là một trong những đặc sản Điện Biên dân dã nhưng vô cùng tinh tế. Búp ban muối, ăn với cá sông Nậm Rốm kho thì ngon không gì sánh được. Chỉ qua đèo Pha Đin, mùa này hai bên đường đều có những người phụ nữ tần tảo đứng bên gùi búp ban xanh. Nhưng, muốn gì thì muốn, phải lên đến thành phố Điện Biên Phủ, bước chân vào chợ Mường Thanh, hòa vào những cánh khăn piêu, thấp thoáng trong dáng điệu áo váy của phụ nữ Thái mới cảm nhận được một “mùa xuân của búp ban” ở nơi này.
Rau hoa ban (Ảnh: Sưu tầm)
Những quẩy búp ban còn xanh mơn mởn, nguyên mùi ngai ngái đặc trưng. Rau của loài hoa đẹp, lại được người con gái Thái nhẹ nhàng gói lại, rồi đưa cho khách thì cái cảm giác mới nghĩ đến đã thấy là món ngon
Xem thêm >> Hỏa tốc về Điện Biên khi tháng 3 hoa ban vào mùa
4. Sâu chít
Đây vốn là loại côn trùng sống trong thân cây chít. Để biết cây nào có sâu chít , người thu hái sẽ lựa chọn những cây có dấu hiệu bệnh, không thể ra hoa (đó chính là cây đã bị ấu trùng ký sinh). Người dân bắt sâu chít bằng cách “chẻ” đôi ngọn chít để moi sâu ra. Những con sâu chít tươi rói có màu trắng sữa, căng mọng sau khi được lấy ra thường được thả trong chậu rượu nhạt. Thứ rượu ấy sẽ giữ cho sâu không bị biến chất.
Sâu chít (Ảnh: Sưu tầm)
Ngoài cách sử dụng phổ biến nhất là ngâm rượu uống, sâu chít có thể sao khô, nấu cháo. Số liệu khảo cứu cho thấy loài “đông trùng hạ thảo” có hàm lượng protein chiếm 25-32% trong cơ thể, trong đó có 6 axit amin, còn sâu chít cũng có hàm lượng protein tương đương nhưng thành phần axit amin được xác định lên đến 17/20 loại cần cho cơ thể.
Vì vậy, ở Điện Biện và các vùng Tây Bắc hiện nay rượu sâu chít và thịt sâu chít là những thứ được tiêu thụ mạnh cho khách miền xuôi.
5. Xôi nếp nương Điện Biên
Nếp nương được trồng nhiều ở các tỉnh Tây Bắc nhưng nói đến loại nếp ngon nhất người ta thường nghĩ ngay đến nếp nương Điện Biên. Những hạt nếp nương Điện Biên căng tròn, khi nấu lên có vị ngọt, thơm, mềm dẻo. Cách đồ xôi nếp nương công phu hơn nếp trồng ruộng nước. Xôi phải được đồ trong một cái chõ gỗ đặc biệt của người dân tộc Thái, xôi chín bằng hơi, mềm, dẻo nhưng không dính tay. Phải ngâm nếp trong nhiều giờ liền thì khi đồ xôi mới không bị sượng. Xôi được đồ rất kỳ công, phải qua hai lần đồ thì xôi mới dẻo thơm. Lần đồ thứ nhất, sau khi xôi tỏa hương thơm, vừa chín tới thì đem đổ ra một rá rồi lấy đũa trải ra cho đều, để một lúc sau thì đổ tiếp vào chõ và tiếp tục đồ cho xôi chín đều.
Xôi nếp nương (Ảnh: Sưu tầm)
6. Xôi chim Mường Thanh
Một món ăn không thể thiếu khi khám phá ẩm thực Điện Biên vào dịp lễ Tết - xôi chim, một món ăn ngon của người dân nơi đây. Xôi chim được bày trên mâm bằng một cái ếp tre mộc mạc, có nắp đậy để giữ cho xôi luôn ấm và mềm. Xôi chim đặc biệt dẻo thơm nhờ hạt nếp nương sau hai lần đồ bằng chõ gỗ và béo ngọt nhờ vị thịt chim câu mới ra ràng tao thơm. Hương vị xôi chim sẽ hoàn chỉnh khi được rắc thêm tép hành khô chiên vàng.
Xôi chim Mường Thanh (Ảnh: Sưu tầm)
7. Chẩm chéo
Chẩm chéo điện biên là loại gia vị huyền thoại của người Thái đen, làm chủ yếu từ quả Mắc Khén. Mắc, theo tiếng Thái, có nghĩa là quả. Nhưng còn Khén thì không hề có chữ gì đồng nghĩa hay cả trong ngôn ngữ bản địa. Bởi vậy mắc khén mãi mãi sẽ là một tên riêng, tự nhiên tồn tại như chính bản thân núi rừng hoang dã, bí hiểm mà cũng quá đổi quen thuộc với con người. Thực tế Mắc Khén là một loài cây dại thuộc họ hồi, có tinh dầu, khi đơm trái sẽ kết thành những chùm quả nhỏ li ti, tỏa hương thơm dịu. Người chốn sơn lâm chỉ việc lên sườn núi, tìm những cành Mắc Khén chín về phơi khô rồi xoa cho quả rời cành.
Chẩm chéo (Ảnh: Sưu tầm)
Xem thêm >> Tour Tây Bắc: Mộc Châu - Sơn La - Điện Biên - Lai Châu - Sapa 5 ngày 5 đêm từ TP.HCM - Tết Nguyên Đán 2026
8. Bắp cải cuốn nhót xanh
Có lẽ người miền xuôi lên Điện Biên nào đó quá ấn tượng với món nhót xanh cuốn bắp cải, rau mùi, chấm với chẳm chéo nơi đây. Cho nên cứ truyền tai nhau rằng lên Điện Biên phải tìm bằng được ăn món “chẳm chéo” (nhót xanh). Kỳ thực, chẳm chéo là tên của nước chấm, còn ăn nhót, ăn mận, ăn sim cùng chẳm chéo người Điện Biên gọi chung là ăn chua (Kin Xổm).
Bắp cải cuốn nhót xanh (Ảnh: Sưu tầm)
Món đặc trưng nhất là bắp cải cuốn nhót. Món ăn đã làm nên đặc trưng của người Điện Biên. Đầu tiên là phải chọn những chùm nhót xanh vừa thành quả chưa lâu. Có người thích ăn quả thật non, nhưng có lẽ nhót đạt tiêu chuẩn nhất là khi vừa đủ tầm, không non quá mà cũng già quá, lớp phấn mới chỉ mới trăng trắng.
9. Vịt om hoa chuối
Vịt được tẩm ướp các loại gia vị như ớt, gừng, xả, bột gà, mắc khén rồi đồ trong khoảng 3 tiếng, om thật nhỏ lửa. Món ăn này tuy màu sắc không được đẹp nhưng nếm thử sẽ thấy ngay cái vị đặc trưng không đâu có. Mới chỉ ngửi mùi thôi đã thấy đặc biệt, mùi hơi cay nồng nhưng khi đưa vào miệng vị ngọt, cay, bùi lan tỏa khiến ai cũng phải tấm tắc khen.
Vịt om hoa chuối (Ảnh: Sưu tầm)
10. Thịt lợn xay hấp lá chuối
Thịt lợn băm nhỏ trộn với gia vị được bọc bằng lá chuối cũng thực sự thú vị. Thịt lợn, loại nguyên liệu ở vùng miền nào cũng có và nó là món ăn chủ đạo trong cuộc sống hàng ngày của người Việt. Tuy nhiên qua bàn tay khéo léo của người phụ nữ Thái, món thịt băm bọc lá chuối lại mang đến cho người ăn cảm giác lạ, ít ở đâu có.
Thịt lợn xay hấp lá chuối (Ảnh: Sưu tầm)
Món này cũng hấp cách thủy hơn 1 tiếng đồng hồ nên thịt mềm dính chặt, quyện vào nhau, mùi thơm của thịt quyện với mùi thơm của lá chuối, của hạt tiêu càng làm hương vị trở nên đặc biệt.
11. Đặc sản Điện Biên làm quà
Nếu 10 món ăn đầu là để thưởng thức tại chỗ cho "đã cái bụng", thì những món dưới đây lại cực kỳ phù hợp để đóng gói mang về:
- Thịt trâu gác bếp Điện Biên: Đây là món quà "kinh điển" nhất. Từng thớ thịt trâu được tẩm ướp mắc khén, hạt dổi rồi hun khói trên gác bếp cho đến khi khô lại, mang hương vị đậm đà, cay nồng.
- Lạp xưởng Điện Biên: Được làm từ thịt lợn bản tươi, nhồi thủ công và phơi nắng hoặc gác bếp, lạp xưởng có vị ngọt của thịt, thơm của rượu và gia vị vùng cao.
- Măng lưỡi lợn Điện Biên và Măng đắng Điện Biên: Những búp măng rừng được bà con thu hái, phơi khô tự nhiên. Măng lưỡi lợn dày, giòn, thường dùng để nấu canh xương rất ngon, trong khi măng đắng lại mang vị đắng thanh đặc trưng của ẩm thực Điện Biên.
- Bánh xén Điện Biên: Một loại bánh làm từ gạo nếp và sắn, có nhiều màu sắc tự nhiên, khi rán lên giòn tan, là món quà vặt rất được yêu thích.
- Rượu sâu chít Điện Biên: Đây là loại đặc sản ngâm rượu Điện Biên quý giá, có màu vàng óng và vị béo ngậy, rất tốt cho sức khỏe người già và người ốm. Ngoài ra, còn nhiều loại đặc sản ngâm rượu Điện Biên khác từ thảo dược rừng mà bạn có thể tìm thấy tại các chợ phiên.
Xem thêm >> Mùa hoa ban Điện Biên - Vẻ đẹp tinh khôi giữa núi rừng Tây Bắc
Hành trình khám phá vùng đất Tây Bắc - Điện Biên khép lại bằng những món đặc sản Điện Biên mang đậm hồn cốt núi rừng. Việc mang về món quà sức khỏe chính là cách lưu giữ trọn vẹn ký ức về mảnh đất lịch sử. Những đặc sản Điện Biên chắc chắn sẽ mang hơi ấm bản làng Tây Bắc len lỏi vào từng bữa cơm ấm cúng của gia đình bạn.
Tham khảo Tour du lịch Điện Biên hấp dẫn nhất của PYS Travel
Tham khảo chùm tour du lịch hấp dẫn của PYS Travel:
Bản Quyền Hình Ảnh:
PYS Travel luôn tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ về tác phẩm nhiếp ảnh, ảnh chụp của các cá nhân và tổ chức. Chúng tôi luôn cố gắng nỗ lực liên hệ với tất cả các tác giả có ảnh được sử dụng để xin sự cho phép sử dụng ảnh. Nếu có sự sơ suất hay thiếu sót nào, chúng tôi xin được gửi lời xin lỗi tới các tác giả, chủ sở hữu hình ảnh. Các anh/chị cũng vui lòng gửi phản hồi lại cho PYS Travel: https://pystravel.vn/ban-quyen-hinh-anh
