Có một loài hoa mang tên "Tớ Dầy" khoe sắc Mù Cang Chải mùa xuân

Tôi tới Mù Cang Chải bao lần mà chẳng bao giờ chán. Phần vì luôn có những con người với tôi đã trở nên quá thân thuộc nghĩa tình, phần vì phong cảnh thiên nhiên nơi đây còn giữ trong nó những thứ thuần khiết đáng mê.

Những lần chạy theo tụi nhỏ đi ngắm hoa, buổi sáng thức dậy làm bánh dày cùng người H’mong La Pán Tẩn, cả những bữa rượu Tết say khướt…là những mảnh ký ức đẹp đẽ về mảnh đất này mà tôi sẽ còn lưu luyến mãi suốt một thời hay lang thang trên đường.

Ai đó đã từng một lần đặt chân lên mảnh đất Mù Cang Chải, chắc không thể quên về hình ảnh danh thắng Ruộng bậc thang, mà chính những người nông dân hiền lành, chất phác đã tạc vào thiên nhiên một tác phẩm nghệ thuật độc đáo. Bên cạnh vẻ đẹp của ruộng bậc thang vào mùa lúa chín, hay mùa nước đổ, và những nét văn hóa đặc trưng khác, thì ở Mù Cang Chải vẫn còn nhiều thắng cảnh đẹp, độc đáo. Nếu một lần được trải nghiệm vẻ đẹp đó, chắc hẳn du khách sẽ không bao giờ quên, bởi vẻ đẹp thuần khiết, sắc hồng lung linh trong nắng xuân của một loài hoa rừng mang tên “Tớ Dầy”.

Mùa thu là những sóng vàng bậc thang óng ả - Mùa xuân là sắc hoa Tớ Dầy lung linh trong nắng.

Hoa tớ dày là một loại đào rừng theo cách gọi trong tiếng H’mong, Những ngày này, không khó để bắt gặp những cây hoa Tớ Dày thấp thoáng bên những mái nhà của người H’Mông xã La Pán Tẩn.

Vào dịp Tết người H’mong, những cây Tớ Dày ngay trước cổng nhà mỗi gia đình ở La Pán Tẩn lại nở rộ báo hiệu một năm mới ấm no, sung túc.

Cây tớ dày tuyệt vời nhất bản Trống Páo Sang to vật vã, nằm đơn độc sát bên con đường đất. Cả cây chi chít hoa, nhiều hoa tới mức hình như chẳng còn màu xanh của lá tồn tại nữa.Vào tới chân núi thì không phải chỉ một cây, mà cả một rừng hoa tớ dày ngút tầm mắt. Những cây tớ dày nằm san sát đua nhau vươn về phía mặt trời làm sáng rực một góc chân núi.
Những cây hoa Tớ Dày đứng cạnh nhau nở sáng rực cả góc rừng. Từ rất xa đã có thể chiêm ngưỡng dễ dàng nhưng để lại gần nó là cả một quãng đường dài

Hoa “Tớ Dầy” thuộc loại cây thân gỗ, chỉ mọc và nở hoa ở độ cao trên 1.000 mét so với mực nước biển. Đây là loại hoa rừng thuộc họ “hoa đào”, người Mông ở Mù Cang Chải thường gọi là “Pằng tớ dầy” dịch theo nghĩa tiếng Việt là “Hoa đào rừng”. Hoa thường nở vào cuối năm dương lịch trước hoa đào khoảng 1 tháng. Là loại hoa đặc trưng ở vùng núi phía Tây bắc, trong đó có huyện Mù Cang Chải. 

Có thể nói, hoa “Tớ Dầy” là thứ "đặc sản" riêng có của núi rừng Tây Bắc và Mù Cang Chải thu hút du khách và làm say đắm lòng người mỗi dịp tết đến, xuân về.

Theo như đồng bào Mông cho biết thì cách đây khoảng 300 năm đã đến định cư nơi đây và đã có loại cây này với nét đặc trưng riêng, nở hoa vào dịp đất trời chuyển sang thời tiết nắng ấm của mùa xuân; người Mông sau một năm lao động vất vả, khi mùa vàng đã thu hoạch xong, thóc đã đầy nhà, nhìn lên những đỉnh núi đã thấy những cây Tớ dầy nở hoa đỏ thắm núi rừng. Đây cũng là lúc những chàng trai cô gái Mông, xúng xính trong bộ váy mới, luyện tập những điệu khèn, chuẩn bị những quả Pao để chơi tết, du xuân dưới những tán hoa “Tớ Dầy” lung linh trong nắng gió.

Mỗi độ hoa nở trong các cánh rừng hay trước hiên nhà, ngay bên nương đồi, đâu đâu cũng thấy một màu hồng của hoa “Tớ Dầy” đua nhau khoe sắc ôm lấy nương đồi, nhà cửa tạo nên một bức tranh mùa xuân rực rỡ.

Sức sống của loài hoa “Tớ Dầy” trở nên mãnh liệt như chính những người dân nơi đây. Mặc dù hoa “Tớ Dầy” phân bố tự nhiên và mọc ở các điểm như Nậm Khắt, Púng Luông, Dế Zu Phình, hay tận Lao Chải, dọc theo suối Nậm Kim, nhưng mật độ hoa tự nhiên mọc ở trên đỉnh Trống Páo Sang, của xã La Pán Tẩn nhiều hơn cả. Do cây dễ sống nên người dân còn mang về trồng làm hàng rào trên nương. “Tớ Dầy” trở thành một trong những biểu tượng đặc biệt của vùng đất vốn khắc nghiệt mỗi khi đông qua xuân về. Nhiệt độ ở đây có những lúc xuống dưới 5 độ, xuất hiện băng giá phủ trắng trên sườn đồi. Nhưng chỉ sau một ngày nắng, sức sống của cây “Tớ Dầy” trở nên lạ thường, rực rỡ khoe sắc, lung linh đến diệu kỳ giữa không gian rộng lớn, khiến cho cái lạnh của mùa đông tan biến; những khoảnh rừng bỗng chốc được khoác lên mình bộ áo rực rỡ. Nhận thấy vẻ đẹp của loài hoa này mà giờ đây người dân ở La Pán Tẩn nói riêng và nhiều nơi khác cũng bắt đầu đưa hoa về trồng quanh nhà.

Thời điểm hoa nở rộ, nhuộm hồng đỉnh Trống Páo Sang là từ giữa tháng 12 đến hết tháng 1 dương lịch. Hoa chỉ nở rộ trong thời gian khoảng 1 tháng rồi lụi tàn, những ai đã một lần được ngắm hoa “Tớ Dầy” nở trong một không gian rộng lớn chắc hẳn sẽ có được khoảnh khắc tuyệt diệu khi chứng kiến những chùm hoa lay động trong gió.

Hoa “Tớ Dầy” đã song hành cùng đời sống người dân nơi đây từ thuở khai thiên lập địa. Loài hoa này tồn tại như một biểu tượng báo hiệu mùa xuân, báo hiệu cho một vụ mới. Bởi mỗi khi thấy hoa “Tớ Dầy” nở, cũng là lúc bà con bắt đầu một vụ mới cho năm sau. Bởi lúc này trời đã sang xuân, điều kiện thời tiết thuận lợi, nguồn nước dồi dào, bà con đi dẫn nước về đồng để trồng vụ xuân. Người dân ở đây có tình cảm đặc biệt với hoa “Tớ Dầy” dù cuộc sống thường nhật có nhọc nhằn đến mấy, nhưng mỗi khi đến mùa hoa “Tớ Dầy” nở, cái mệt nhọc của một năm cũng sẽ qua đi, hoa báo hiệu những điều tốt đẹp lan tỏa đến từng nhà, từng người.

Du xuân Mù Cang Chải chiêm ngưỡng hoa Tớ Dầy với tour Hà Nội Mù Cang Chải của PYS Travel!

Ảnh: Tran Thuy, Chuyện đi Phượt.

Biên tập: Thanh Hà.