Thành Vương Xá Ấn Độ - một trong những kinh đô cổ nhất thế giới

Thành Vương Xá, một trong những thành cổ nhất trên thế giới, là kinh đô của vương quốc Ma Kiệt Đà (Magadha), dưới quyền trị vì của Tần Bà Sa La thời Phật còn tại thế. Đây cũng là một thánh tích Phật giáo quan trọng vì là nơi xưa kia đức Thế Tôn thường lui tới hoằng pháp, đã trải qua ở đây năm mùa kiết hạ an cư và hóa độ cho hai đạo sĩ Bà la môn trở thành đại đệ tử xuất gia của Ngài là Đại đức Xá Lợi Phất và Mục Kiền Liên.

1. Sơ lược lịch sử Thành Vương Xá

Thành Vương Xá (tiếng Ấn là Rajagriha) là thành cổ nhất ở Ấn Ðộ, thuộc quận Nalanda, tiểu bang Bihar, cách Boddhagaya khoảng 46km và thủ phủ 60km về hướng Đông nam. Theo tập Ramayana, thành này do vua Vasu lập ra và đặt tên là Vasumati. Ðến đời đức Phật, được gọi là Vương xá, vì rất nhiều cung điện được xây dựng tại đây. Ràja nghĩa là Vương Griha nghĩa là Xá, gọi chung là Vương xá. Thành này nổi tiếng khắp Ấn Ðộ vì là kinh đô xứ Ma-kiệt-đà. Theo ngài Buddhaghosa (Phật Âm) thành này có đến 32 cửa chính và 64 cửa phụ. Sau khi Vua A-xà-thế (Ajatasattu) xây thành Pataliputra bên bờ sông Hằng (hiện còn một vài di tích tại Patna, thủ đô của Bihar) thì thành Vương xá mất dần địa vị quan trọng.

(Ảnh: sưu tầm)

Rājagaha có thể nói là mảnh đất gắn liền với Phật giáo. Thái tử Siddhattha sau đêm vượt thành xuất gia đã tìm đến nơi này khởi đầu cho việc tìm đạo. Tại nơi đây, vua Bimbisara khi nhìn thấy ngài khất thực trên đường đã cố nài nỉ Ngài từ bỏ con được tu sĩ, quay trở lại đời sống thế tục để thụ hưởng những vui thú thế gian mà một bậc vương tử đang có, và hứa sẽ chia quyền cai trị vương quốc của mình cho ngài nếu ngài nghe theo lời khuyên của mình. Nhưng khi nhận thấy lời nói của mình không lay chuyển được ý chí của một vị tu sĩ trẻ, nhà vua đã thôi không thuyết phục nữa mà mời vị tu sĩ trở về viếng thăm kinh thành khi mục đích thành tựu. Vị tu sĩ hứa với nhà vua sẽ quay trở lại, sau đó rời kinh thành này, đi đến nhiều nơi tìm thầy học đạo.

Thành Vương Xá là nơi đức Phật từng ghé qua nhiều lần (Ảnh: sưu tầm)

Ðức Phật đến thành Vương Xá nhiều lần. Trước khi Ðắc đạo, đức Phật có đến khất thực xung quanh thành. Ðược biết Ngài là Thái tử của dòng Thích Ca, Vua Tần Bà Sa La (Bimbisara) mời Ngài bỏ đời sống tu hành để trị vì một phần đất của nước Ma-kiệt-đà. Ngài đã từ chối nhưng hứa sau khi đắc đạo sẽ trở về giáo hóa, như sự thỉnh cầu của nhà Vua. Ðức Phật thường ở nhiều nơi trong thành này. Chỗ Ngài thích nhất là Linh Thứu Sơn (Gridhakuta) Ngài cũng thường ở Trúc Lâm tịnh xá (Veluvana).

Xem thêm: Cây Bồ Đề nơi Đức Phật thành Đạo

2. Cách di chuyển đến Thành Vương Xá

Sân bay gần nhất là Patna Airport, nằm ở thủ phủ của bang Bihar, cách Thành Vương Xá khoảng 115km. Mặc dù cũng có ga tàu ở Rājagaha, nhưng có lẽ tiện lợi hơn là nên đến ga Gaya và sau đó đi xe đến địa danh này. Thành Vương Xá cách ga Gaya vào khoảng 78km. Về đường bộ, Thành Vương Xá có những tuyến đường nối kết với các thành phố lớn của tiểu bang Bihar như Patana và Gaya, là tuyến đường quen thuộc đối với các du khách du lịch hành hương Ấn Độ.

Đường đi đến Thành Vương Xá tương đối thuận tiện (Ảnh: sưu tầm)

Nhưng thông thường đối với những người chiêm bái là Phật tử, việc đi đến Thành Vương Xá thường được thực hiện sau khi đã đến Bodhgaya (Bồ Đề Đạo Tràng), do đó hầu như các chuyến đi đến địa danh này được khởi từ Bodhgaya bằng xe. Về thời điểm chiêm bái, cũng như việc chiêm bái các Phật tích khác ở Ấn, thích hợp nhất là từ đầu tháng mười đến tháng Ba.

Xem thêm: Cội Bồ Đề Ấn Độ

3. Các thánh tích không thể bỏ lỡ tại Thành Vương Xá

3.1. Trúc Lâm tịnh xá

Đây là một khu tịnh xá rộng lớn gần thành Vương-Xá, do Vua Tần-bà-ta-là dâng hiến cho Phật và chúng Tăng. Hiện này cũng chưa biết chắc Trúc Lâm tịnh xá nằm vào chỗ nào. Trước đây, vùng này là một vùng hoang dại. Sau khi khảo cứu nhiều tài liệu, Chính phủ Ấn mới cho rào một khoảng đất khá rộng gần chùa Nhật Bản và chỗ này được xem là Trúc Lâm tịnh xá. Trong khu vườn này cây cối được sửa sang ngay thẳng, hoa lá tươi xanh, có nhiều bụi tre già lớn ở phía trong. Có lẽ vì thế mà được gọi là Trúc Lâm tịnh xá. Một hồ nhỏ, nước trong xanh, nghiêng mình soi bóng những hàng cây, được xem là hồ Kalandaka, nơi Ðức Phật thường tắm. 

(Ảnh: sưu tầm)

Ngài Huyền Trang có nói đến hồ này trong ký sự. Bên hồ có một tượng Phật đứng trong một ngôi tháp trống vuông do Chính phủ Ấn dựng lên để kỷ niệm. Ngài Huyền Trang còn cho biết thêm rằng Trúc Lâm tịnh xá cách cửa thành phía Bắc độ một dặm. Rất nhiều khóm tre mọc khắp vùng, đức Phật ở nhiều tháng tại tịnh xá này. Ngài Mục-kiền-liên thệ thế trước tịnh xá sau khi bị ngoại đạo ám sát, và đặc biệt được đức Phật chỉ cho một chỗ để xây dựng một ngôi tháp thờ Ngài.

Tham khảo ngay >> Tour hành hương Ấn Độ 6 ngày 5 đêm từ Hà Nội

Tour hành hương Ấn Độ 6 ngày 5 đêm từ TP.HCM

3.2. Ngôi nhà đá Pippala Guha

Pippala là ngôi nhà đá tương đối nổi tiếng (Ảnh: sưu tầm)

Nói rằng ngôi nhà, chứ thật ra chỉ là một cái nền chung quanh có lan can. Có lẽ trước kia chỉ là cái nhà gác, nhưng sau có các thầy tu thiền nên trở thành một Thánh tích. Dưới nền nhà là hang Pippala, mà kinh điển Pali có nói đến. Hang này nằm về phía Ðông ngọn đồi Vebhàra. Hang đã mất vẻ thiên nhiên vì bị chất đá chung quanh, cao độ bốn thước, dài độ 26 thước. Tương truyền ngài Ca Diếp ở tại hang này và một hôm Ngài đau nặng được đức Phật đến đây thuyết pháp Thất Bồ Ðề phần. Sau khi nghe thuyết pháp Ngài liền lành bệnh. Để ngắm toàn cảnh thành Vương Xá ó thể tiếp tục leo cấp đê lên động Saptaparni, nơi 500 vị A-la-hán kết tập kinh điển lần thứ nhất.

Xem thêm: Kinh nghiệm đi hành hương Ấn Độ

3.3. Động Sattapanni

Hiện nay, động Sattapanni chưa được biết đích xác ở chỗ nào. Vì có hai thuyết đều được xem là có lý: ông John Marshall cho là một chỗ xa hơn về phía Bắc; tại đó hiện có một ngôi nhà bằng đá bị đổ nát. Chỗ này xa và không có đường đi đến. Ông Aurel Stein cho là bốn động về phía ngoài đồi Vebhàra, từ ngôi đền Thắng luận sư đi xuống. Cả hai đều là những nhà khảo cổ trứ danh. Thuyết sau được Viện Bác cổ thừa nhận. Chúng tôi chỉ đến chỗ sau. Ðây là một dãy rộng, gồm có bốn động nhỏ, không sâu lắm, đường vào trong gập ghềnh và tối đen. Mỗi động chứa được 40 người, nhưng phía ngoài có đá lởm chởm bô choài xuống. Vì thế, có người nói rằng động xưa kia rộng ra đến phía ngoài nhưng nay đã bị sập nên nhỏ như vậy.

(Ảnh: sưu tầm)

Có một ngôi đền được dựng lên ngay trên nóc Sattapanni. Một vài ngôi khác được làm sát bên ngôi chùa cũ có những tượng Phật bằng đá vẫn còn gắn chặt trên tường, nhưng đã bị đập nát mũi, tai, chân, tay. 

Xem thêm: Đại học phật giáo Nalanda Ấn Độ

4. Ý nghĩa của Thành Vương Xá

Thành Vương Xá cũng là nơi hàng năm có nhiều tế lễ, hội hè. Trong Luật tạng (Vinaya Pitaka) ghi chép, một hôm đức Phật ghé lại ở Kalandakanivapa tại thành Vương Xá, bấy giờ gặp lúc dân chúng đang tổ chức ngày hội vui gọi là Giraggasamajja với hàng chục ngàn người tụ họp trong cả trăm ngôi vườn để đàn ca, múa hát và trình diễn văn nghệ. Các đám rước, hội hè ấy rất phổ thông đối với người dân sống ở thành Vương Xá vào thời đức Phật còn tại thế như đã được thấy ghi lại trong các mẩu chuyện tiền thân (Jataka) của Ngài. Vì đó là dịp cho mọi tầng lớp dân chúng gặp gỡ vui chơi, ăn thịt, uống rượu thỏa thích.

(Ảnh: sưu tầm)

Chúng ta cũng đọc thấy qua cuốn Thanh Tịnh Đạo (Visuddhimagga) một ngày hội khác được tổ chức tại Vương Xá, trong đó có 500 cô trinh nữ cúng dường cho Đại đức Ca Diếp (Mahakassapa) một chiếc bánh và Ngài đã hoan hỷ nhận lấy. Ngoài ra, còn có ngày hội gọi là Nakkhattakila hay “Cuộc chơi của những ngôi sao” (Sport of the stars) mà phần đông người tham dự là hạng giàu có ở thành Vương Xá, kéo dài suốt cả tuần lễ.

Thành Vương Xá được biết đến là một trong những thánh tích quan trọng của Thánh hội Phật giáo Ấn Độ. Địa điểm này đã thu hút rất nhiều du khách hành hương ghé thăm và cúng lễ. Nếu bạn cũng tò mò và muốn tìm hiểu về địa danh nổi tiếng này hãy tham khảo tour du lịch hành hương Ấn Độ của PYS Travel nhé.

Tham khảo ngay tour du lịch hấp dẫn của PYS Travel:

Tour Ấn Độ - Nepal Hành hương 7 ngày 7 đêm từ Hà Nội

Tour Ấn Độ - Nepal: Hành hương về Tứ Động Tâm 7 ngày 7 đêm từ TP.HCM