Đại học Nalanda Ấn Độ - Trường Đại học đầu tiên của Phật giáo

Đại học Nalanda, một trong số các trung tâm học tập lớn nhất trên thế giới (hoạt động từ thế kỷ thứ 5 sau Công nguyên đến thế kỷ thứ 13 sau Công nguyên), ở vương quốc Magadha - Ấn Độ cổ đại (nay thuộc vùng Bihar, Ấn Độ). Là nơi sinh và diệt của Xá Lợi Phất (1 đại đệ tử của đức Phật), nơi tu học của Đường Tam Tạng, và là nơi truyền thừa của môn đồ Tây Tạng Dalai Lama,… Ngày nay, nó là Di sản Thế giới được UNESCO công nhận.

1. Lịch sử hình thành Đại học Nalanda

Nalanda là một khu đại học rất quy mô của Phật giáo suốt từ thế kỷ thứ V đến thế kỷ XII. Khu đại học này từng được ghi nhận là có mười ngàn sinh viên và hai ngàn giáo sư, bao gồm nhiều ngành học khác nhau, và cũng là một trong những trường đại học mang tầm quốc tế đầu tiên. Nalanda đã phát triển rực rỡ trong thời kỳ đầu thành lập nhờ vào sự ủng hộ nhiệt tâm của các đại đế triều đại Gupta, đặc biệt là Kumaragupta, Harshavardhana (606-47), cũng như những vị vua khác của triều đại Pala.

Đại học Nalanda từng là ngôi trường mang tầm quốc tế (Ảnh: sưu tầm)

Đại học Nalanda chính thức bị hủy diệt vào năm 1193, khi những người Hồi giáo Thổ Nhĩ Kỳ dưới sự chỉ huy của Bakhtiyar Khilji đánh phá nơi này. Họ đã đốt phá trường học, chùa viện và giết các Tăng sĩ ở đây. Sự kiện này cũng được xem là điểm mốc đánh dấu sự suy tàn của Phật giáo tại Ấn Độ, mặc dù Phật giáo đã thực sự suy yếu trước đó một vài thế kỷ, điều này có thể thấy được trong ký sự của ngài Huyền Trang. Khu đại học này được cho là bị thiêu rụi hoàn toàn và nó đã cháy hàng tháng trời, cũng như tất cả những Tăng sĩ ở đây phần lớn bị sát hại. Nhưng theo truyền thống Tây Tạng thì khi bị hủy hoại, nhiều kinh sách ở Đại học Nalanda đã được đưa vào Tây Tạng, và cũng có số vài Tăng sĩ đã sống sót sau sự kiện tang thương này. Vào năm 1235, một nhà chiêm bái Tây Tạng tên là Chag Lotsawa khi đến đây đã nhìn thấy một vị đạo sư chín mươi tuổi tên là Rahula Shribhadra cùng với một lớp học bảy mươi học sinh tại Nalanda. Vị đạo sư này đã thoát khỏi nạn tàn sát của người Hồi nhờ vào sự giúp đỡ của một vị Bà-la-môn địa phương!

Một góc Đại học Nalanda ngày nay (Ảnh: sưu tầm)

Đại học Nalanda bắt đầu được biết trở lại vào thế kỷ XIX. Năm 1872, Bradley đã bắt đầu khai quật một vài nơi ở đây và cho công bố chuyên khảo của mình. Từ năm 1915 (trong suốt 1915-1937, và sau đó từ 1974-1982), Đại học Nalanda chính thức được khai quật tổng thể dưới sự chỉ đạo của Hội Khảo cổ học Ấn Độ, với sự tài trợ của Hội Royal Asiatic Society của Anh. Nhiều nền chùa tháp được tìm thấy, nhiều di tích liên quan được phát hiện. Toàn khu vực Nalanda ngày nay rộng vào khoảng 14 hecta. Tuy đã được khai quật nhiều, nhưng dựa theo ký sự của ngài Huyền Trang thì những gì được biết đến chỉ là một phần nhỏ so với tổng thể của Nalanda xưa.

2. Cách đi đến Đại học Nalanda

Sân bay gần Nalanda nhất là ở Patna, thủ phủ của bang Bihar, cách địa danh này khoảng 93km. Như vậy nếu muốn đến Nalanda bằng đường hàng không, trước hết ta phải đi máy bay đến Patna, sau đó thuê hoặc đón xe đến Nalanda. Cách Nalanda khoảng 15km có một ga xe lửa theo tuyến đường du lịch hành hương Ấn Độ. Nhưng thuận tiện hơn cả là nên đến ga Gaya, cách Nalanda khoảng 68km, và sau đó thuê hoặc đón xe đi đến Đại học Nalanda.

(Ảnh: sưu tầm)

Có những chuyến xe buýt qua lại giữa hai địa điểm này, và ta cũng có thể đi bằng taxi, nếu muốn. Nhưng thông thường đối với những người chiêm bái là Phật tử (đến từ các nước), hành trình chiêm bái Nalanda thường được thực hiện sau khi đã chiêm bái Bodhgaya. Như vậy cách thích hợp nhất là xuất phát bằng xe từ Bodhgaya để đi Đại học Nalanda. Về thời điểm chiêm bái, thích hợp nhất là từ đầu tháng 10 đến tháng 3 Tây lịch

3. Những địa điểm chiêm bái

3.1. Tháp thờ Tôn giả Xá Lợi Phất

Kiến trúc cổ xưa của Tháp thờ Tôn giả Xá Lợi Phất (Ảnh: sưu tầm)

Ngôi tháp này được đánh dấu là ngôi tháp số ba. Đối diện với tháp này là hai nền tự viện (vị trí 1A và 1B), cổng của nó nằm về hướng Bắc, và xung quanh là các phòng dành cho Tăng chúng ở. Xa hơn chút nữa là chín ngôi tinh xá khác, cách bố trí đều giống nhau, chỉ trừ hướng đi là về hướng Đông.

3.2. Bảo tàng Khảo cổ Nalanda

(Ảnh: sưu tầm)

Bảo tàng Nalanda được thành lập vào năm 1917, lưu giữ nhiều tượng Phật, Bồ-tát và tượng các thần Ấn giáo và Kỳ-na giáo, cũng như lưu giữ nhiều đồ gốm sứ, đĩa đồng, đồng tiền, những chữ viết trên gạch và đá, bích họa,… Những di vật được lưu trữ và trưng bày ở bảo tàng này được cho là mang dấu ấn nghệ thuật Pala - môn nghệ thuật được giảng dạy tại Đại học cổ Nalanda trước đây. Bảo tàng Nalanda tọa lạc phía trước khu di tích Nalanda.

3.3. Nhà tưởng niệm Huyền Trang

Khu nhà tưởng niệm Huyền Trang ngày nay (Ảnh: sưu tầm)

Nhà tưởng niệm Huyền Trang được xây dựng để tưởng niệm và vinh danh những đóng góp to lớn của ngài Huyền Trang đối với Phật giáo cũng như đối với lịch sử Ấn Độ và Trung Quốc. Công trình này được khởi công từ 1957, lúc Jawaharlal Nehru còn làm thủ tướng của Ấn, nhưng mãi đến năm 2007, tức là sau 50 năm mới được khánh thành và mở cửa cho du khách tham quan. Nhà tưởng niệm Huyền Trang cách Viện Bảo tàng Nalanda khoảng 2km.

3.4. Tân Phật học viện Nalanda

Tân Học viện Nalanda là viện chuyên nghiên cứu ngôn ngữ Pali và Phật học, không chỉ riêng cho Ấn Độ, mà cho rất nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Người đề xướng thành lập Tân Nalanda là Đại Đức Kassapa. Tân Học viện Nalanda tọa lạc trên một vùng đất rộng rãi, cách Nalanda cũ bởi hồ Indra. Hồ Indra vào mùa hè hoa sen nở đầy, trông vừa đẹp mắt lại vừa thanh thoát, nhất là vào những buổi sớm mai khi mặt trời vừa mới ló dạng, sương mù bay la đà trên mặt hồ, làm ẩn hiện những cánh sen hồng hồng, tím tím, khiến khách hành hương có cảm tưởng như đang lạc vào chốn thần tiên. Tân Nalanda nằm giữa đường Patna Bồ Đề Đạo Tràng và cách Vương Xá thành khoảng mười cây số.

4. Những lưu ý khi ghé thăm Viện Đại học Nalanda

Tháng 10 đến tháng 3 là thời điểm tốt nhất để đến thăm Nalanda và du lịch hành hương Ấn Độ vì thời tiết dễ chịu trong khoảng thời gian này. Vị trí địa lý của Nalanda là khi mùa hè, khí hậu quá nóng, nhiệt độ rất cao, hoàn toàn không thích hợp để khám phá, chiêm bái một cách trọn vẹn nhất.

 Hãy lưu ý một số điều cần thiết khi ghé thăm Đại học Nalanda (Ảnh: sưu tầm)

Nalanda xứng đáng là 1 trường đại học có vị thế quốc tế. Nalanda không chỉ khẳng định sức sáng tạo, tư tưởng và tính độc lập của người dân Ấn Độ, mà còn cung cấp cho nhân loại mọi nguồn tri thức quý giá về Phật pháp. Đại học Nalanda từng chiếm một vị trí rất quan trọng trong lịch sử Phật giáo. Mặc dù một loạt các sự kiện đánh dấu trang cuối cùng của Phật giáo trên lục địa Ấn Độ vào cuối thế kỷ thứ mười hai, Nalanda vẫn là hiện thân của tinh thần Phật giáo. Bất cứ nơi nào Phật giáo thịnh vượng, nơi đó có sự đóng góp của Nalanda. Nalanda là trường đại học Phật giáo lớn nhất thế giới, kho tàng kinh sách lớn nhất và là nơi đào tạo nhân lực phục vụ tất cả chúng sanh. Đây là nơi sản sinh ra các nhà tư tưởng và đạo sư Phật giáo vĩ đại của Ấn Độ.

Nếu bạn đang tìm kiếm các tour du lịch hành hương chất lượng để ghé thăm địa điểm nổi tiếng này thì hãy tham khảo một số tour du lịch của PYS Travel nhé.

Tham khảo ngay tour hành hương Ấn Độ cùng PYS Travel:

Tour hành hương Ấn Độ 6 ngày 5 đêm từ Hà Nội

Tour hành hương Ấn Độ 6 ngày 5 đêm từ TP.HCM