Khám phá đặc sản Bắc Hà: Top món ngon đặc trưng vùng cao nhất định phải thử

Bắc Hà - vùng cao nguyên trắng nổi tiếng của Lào Cai không chỉ gây ấn tượng bởi vẻ đẹp nguyên sơ, văn hóa độc đáo mà còn “níu chân” du khách bằng những món ăn mang hương vị riêng biệt. Nhắc đến đặc sản Bắc Hà, người ta sẽ nhớ ngay đến thắng cố, phở chua, xôi ngũ sắc hay mận Tam Hoa thơm giòn… Mỗi món ăn không chỉ phản ánh đời sống ẩm thực phong phú mà còn chứa đựng tinh thần và bản sắc của đồng bào các dân tộc nơi đây. Trong bài viết này, hãy cùng PYS Travel khám phá tất tần tật những món ngon Bắc Hà không thể bỏ qua cũng như gợi ý nơi mua đặc sản về làm quà nhé!

1. Bắc Hà ở đâu? Đôi nét về đặc sản Bắc Hà 

Bắc Hà là một huyện vùng cao thuộc tỉnh Lào Cai, nằm ở độ cao khoảng 1.000 - 1.500m so với mực nước biển, cách thành phố Lào Cai khoảng 60km về phía Đông Nam. 

Trung tâm Bắc Hà nhìn từ trên cao (Ảnh: baolaocai.vn)

Với độ cao lý tưởng cùng địa hình núi non trùng điệp, Bắc Hà được mệnh danh là “cao nguyên trắng” bởi những mùa hoa mận nở trắng rừng vào mỗi độ xuân về. Nhờ khí hậu ôn hòa, mát mẻ quanh năm, nhiệt độ trung bình khoảng 25ºC, nơi đây là vùng đất lý tưởng cho người dân địa phương canh tác nông sản đặc trưng và phát triển nền ẩm thực vùng cao độc đáo.

Hoa mận nở trắng tại Tả Chư Van (Ảnh: baolaocai.vn)

Ẩm thực Bắc Hà mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số. Mỗi món ăn đều sử dụng nguyên liệu địa phương tự nhiên, gia vị rừng đặc trưng như thảo quả, mắc khén, hạt dổi… cùng cách chế biến thủ công tạo nên hương vị mộc mạc nhưng khó quên. Đặc sản Bắc Hà không chỉ dừng lại ở thắng cố, phở chua,… mà còn là tấm lòng mến khách và văn hóa ẩm thực đậm đà bản sắc vùng cao.

Ẩm thực Bắc Hà hấp dẫn du khách (Ảnh: baodantoc.vn)

>>Có thể bạn quan tâm: Du lịch Bắc Hà có gì?

2. Bắc Hà Lào Cai có đặc sản gì ngon đáng thử nhất?

2.1. Thắng cố Bắc Hà

Nhắc đến đặc sản Bắc Hà, không thể không kể đến món thắng cố - món ăn truyền thống nổi tiếng của người Mông vùng cao. Đây là một trong những món ăn đậm chất văn hóa ẩm thực Tây Bắc, thường xuất hiện tại các phiên chợ Bắc Hà và các dịp lễ hội. 

Thắng cố được nấu từ nội tạng và xương ngựa, hoặc có thể là bò, lợn tùy vào vùng và khẩu vị. Các nguyên liệu sau khi sơ chế sẽ được hầm nhừ trong nồi lớn, kết hợp với hàng chục loại gia vị và thảo dược rừng như thảo quả, mắc khén, gừng, sả…. Thắng cố có hương vị đậm đà, hơi nồng, béo ngậy, ăn kèm với muối chẩm chéo và mèn mén, nhâm nhi cùng chén rượu ngô Bắc Hà hoặc rượu táo mèo là chuẩn vị. Ngày nay, để phù hợp với khẩu vị du khách, các nhà hàng và quán ăn tại Bắc Hà đã biến tấu món thắng cố với tỷ lệ gia vị nhẹ hơn, dễ ăn hơn, nhưng vẫn giữ được cái hồn cốt núi rừng.

Đặc sản Bắc Hà - thắng cố (Ảnh: laodong.vn)

2.2. Đặc sản Bắc Hà - Gọi tên món Phở truyền thống 

Một trong những đặc sản Bắc Hà gây ấn tượng mạnh với du khách chính là phở Bắc Hà - đặc biệt là phở chua. Đây là món ăn độc đáo, kết hợp hài hòa giữa vị thanh mát, béo ngậy, chua dịu và giòn bùi, mang đậm nét văn hóa ẩm thực vùng cao. Phở Bắc Hà có ba loại chính: phở chua, phở trộn và phở chan. Dù cùng sử dụng nguyên liệu cơ bản như bánh phở, thịt xá xíu, rau thơm, đậu xị, lạc rang…, nhưng mỗi loại lại mang đến hương vị khác biệt hoàn toàn.

Phở chua Bắc Hà là món nổi tiếng nhất. Bát phở gồm bánh phở mới tráng, thịt xá xíu thái lát, rau sống thái nhỏ, lạc rang, hành phi và nước chua pha chế đặc biệt. Nước chua chính là "linh hồn" của món ăn, được làm từ dấm gạo nếp lên men tự nhiên, tạo nên hương vị thanh mát, kích thích vị giác.

Món phở chua nức tiếng (Ảnh: nguoidothi.net.vn)

Phở trộn có phần "dễ ăn" hơn, được chế biến từ bánh phở chần, trộn cùng thịt xá xíu, hành phi và nước dùng đậm đà, ăn kèm rau thơm.

Phở chan lại được chia thành hai loại: phở gà (sử dụng thịt gà bản địa thơm ngon) và phở xá xíu (thịt lợn đen bản chặt), chan nước dùng nóng hổi, ngọt thanh từ xương ninh kỹ.

Một món phở khác ở Bắc Hà - phở chan (Ảnh: dulichlaocai.vn)

Dù là loại phở nào, thực khách cũng sẽ cảm nhận được tinh túy ẩm thực vùng cao và sự khéo léo trong cách chế biến của người dân Bắc Hà.

2.3. Khâu nhục Bắc Hà 

Khâu nhục là một trong những món ăn đặc sản Bắc Hà nổi bật, có nguồn gốc từ văn hóa ẩm thực người Tày, Nùng và được người dân Bắc Hà gìn giữ, phát triển qua nhiều thế hệ. Món ăn này không chỉ đòi hỏi kỹ thuật chế biến công phu mà còn mang đậm ý nghĩa lễ nghi trong các dịp quan trọng như cưới hỏi, lễ Tết, hoặc mâm cỗ đãi khách quý.

Nguyên liệu chính làm nên món khâu nhục là thịt ba chỉ loại ngon, cùng các loại gia vị đặc trưng như: ngũ vị hương, húng lìu, địa liền, rượu, giấm, tỏi, ớt, tiêu…. Thịt ba chỉ sau khi luộc chín được châm kỹ phần bì, sau đó bôi giấm hoặc rượu để tạo độ giòn, rồi mang đi rán vàng đều các mặt. 

Khâu nhục thơm mềm, thấm đẫm hương vị (Ảnh: sưu tầm)

Sau khi rán, thịt được thái miếng to bản, ướp kỹ gia vị cho ngấm rồi xếp vào bát, phần bì quay xuống dưới, sau đó đem hấp cách thủy khoảng 3-4 tiếng đồng hồ. Trong quá trình hấp, thịt dần mềm nhừ, ngấm đều gia vị và giữ được hình khối khum tròn bắt mắt.

Thưởng thức khâu nhục, bạn sẽ cảm nhận được lớp da giòn nhẹ, phần mỡ tan chảy, thịt mềm mịn thấm đẫm hương thơm từ các loại gia vị núi rừng. Món này thường ăn nóng, kết hợp cùng xôi nếp, cơm trắng hoặc bánh mì, cực kỳ đưa miệng và dễ gây "nghiện".

2.4. Xôi ngũ sắc Bắc Hà 

Khi nhắc đến đặc sản Bắc Hà, sẽ thật thiếu sót nếu bỏ qua xôi ngũ sắc - món ăn truyền thống không chỉ hấp dẫn bởi hương vị dẻo thơm mà còn gây ấn tượng bởi màu sắc rực rỡ, bắt mắt. Đây là món ăn đặc trưng của người Tày, người Nùng và thường xuất hiện trong lễ hội, cưới hỏi, cúng giỗ hay các dịp trọng đại của người dân vùng cao.

Xôi ngũ sắc có 5 màu chủ đạo: đỏ, vàng, xanh, tím, trắng - tượng trưng cho ngũ hành (kim, mộc, thủy, hỏa, thổ), hài hòa giữa trời và đất, mang ý nghĩa may mắn, sung túc và gắn kết cộng đồng. Sau khi nhuộm màu, các phần gạo được đồ xôi riêng biệt cho chín đều, rồi trộn lại hoặc xếp xen kẽ tạo thành mâm xôi ngũ sắc vừa đẹp mắt vừa thơm ngon.

Món xôi ngũ sắc Bắc Hà (Ảnh: dulichlaocai.vn)

Không chỉ là món ăn, xôi ngũ sắc Bắc Hà còn là biểu tượng văn hóa tâm linh. Theo quan niệm của người dân địa phương, nếu trong ngày lễ Tết, nhà ai làm được xôi ngũ sắc đẹp, màu tươi rõ nét thì sẽ gặp nhiều may mắn, làm ăn phát đạt trong năm.

Lên lịch trải nghiệm đặc sản Bắc Hà cùng nhà PYS ngay thôi: 

Tour Y Tý - Bắc Hà 3 ngày 2 đêm từ Hà Nội - Quốc khánh 2/9

Tour Y Tý - Bắc Hà 3 ngày 2 đêm từ Hà Nội: Mùa lúa - Mùa mây

3. Gợi ý đặc sản Bắc Hà làm quà biếu ý nghĩa, đậm chất vùng cao

3.1. Rượu ngô Bản Phố

Rượu ngô Bản Phố là một trong những đặc sản Bắc Hà nổi tiếng nhất, được người dân tộc Mông ở xã Bản Phố (Bắc Hà, Lào Cai) gìn giữ và phát triển từ bao đời nay. Đây không chỉ là một loại rượu thông thường, mà còn là kết tinh của đất trời Tây Bắc, tình người vùng cao, và tinh hoa văn hóa bản địa.

Rượu được nấu thủ công từ những hạt ngô nếp vàng óng, trồng trên các triền đồi, ruộng bậc thang ở Bản Phố. Ngô sau khi được nấu chín sẽ được ủ lên men cùng loại men truyền thống làm từ hạt hồng mi và nhiều loại thảo dược bí truyền khác - chính điều này tạo nên hương vị đặc trưng mà không loại rượu nào sánh được.

Nơi chế biến ra những hũ rượu ngô Bắc Hà thơm ngon (Ảnh: dulichlaocai.vn)

Rượu ngô Bản Phố có mùi thơm dịu, vị ngọt nhẹ, nồng độ vừa phải nhưng khi uống vẫn thấy ấm nồng, lan tỏa khắp cơ thể. Đặc biệt, rượu để càng lâu thì càng trong, càng thơm, không gắt và không đau đầu - điều khiến nhiều du khách tìm mua về làm quà cho người thân và bạn bè.

3.2. Mận Tam Hoa Bắc Hà

Mận Tam Hoa Bắc Hà thường vào mùa chín rộ từ tháng 5 đến tháng 6 hàng năm, khi tiết trời vùng cao mát mẻ, se lạnh. Đây là giống mận bản địa, được trồng chủ yếu ở thị trấn Bắc Hà và các xã lân cận. Điểm đặc trưng của loại mận này là quả to, tròn đều, vỏ tím hồng óng ánh, thịt giòn, vị ngọt thanh xen lẫn chút chua nhẹ cực kỳ hấp dẫn.

Không giống những loại mận khác, mận Tam Hoa khi chín không bị bở, không quá chua, có thể ăn tươi hoặc chế biến thành siro, mứt, rượu mận, vừa ngon miệng lại tốt cho sức khỏe.

Mận Tam Hoa Bắc Hà chín mọng (Ảnh: laodong.vn)

Du khách đến Bắc Hà vào mùa mận có thể vừa được trải nghiệm hái mận tại vườn, vừa dễ dàng mua tại chợ phiên Bắc Hà, cổng đền Bắc Hà, hoặc các điểm bán ven đường với mức giá phải chăng, chỉ khoảng 40.000 - 60.000 đồng/kg, tùy theo thời điểm và chất lượng.

3.3. Bánh chưng đen Bắc Hà 

Bánh chưng đen là một trong những đặc sản Bắc Hà độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Tày, Nùng nơi đây. Không chỉ có màu sắc lạ mắt, bánh còn khiến du khách ấn tượng bởi hương vị thơm bùi và công dụng tốt cho sức khỏe.

Khác với bánh chưng truyền thống, bánh chưng đen Bắc Hà được làm từ gạo nếp nương dẻo thơm trộn cùng bột than của thân cây Lúc Lắc - một loại cây thuốc quý trong văn hóa dân gian. Cây Lúc Lắc có vị đắng ngọt, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và tăng sức đề kháng, nên khi dùng làm nguyên liệu làm bánh, nó không chỉ tạo ra màu đen đặc trưng mà còn giúp bánh ăn không bị nóng, phù hợp với cả người lớn tuổi và trẻ nhỏ.

Bánh chưng đen Bắc Hà mang hương vị đặc trưng (Ảnh: dulichlaocai.vn)

Nhân bánh thường gồm đậu xanh giã nhuyễn và thịt lợn bản, được tẩm ướp gia vị kỹ càng. Khi luộc chín, bánh có mùi thơm đặc trưng, phần nếp đen bóng dẻo quánh quyện với nhân đậm đà, ăn một lần là nhớ mãi.

3.4. Tương ớt Bắc Hà

Nếu bạn yêu thích các món cay, đậm vị thì tương ớt Bắc Hà chắc chắn sẽ là một đặc sản không thể bỏ qua khi đến với vùng cao Lào Cai. Khác biệt hoàn toàn so với các loại tương ớt công nghiệp, tương ớt Bắc Hà được làm thủ công hoàn toàn, từ những nguyên liệu đặc trưng của vùng núi Tây Bắc như: ớt tươi, tỏi, hạt thìa là, hạt rau mùi, hạt dổi, muối và một chút rượu để tạo độ lên men tự nhiên.

Sự kết hợp tinh tế giữa các loại hạt thơm, ớt rừng cay nồng cùng với quy trình lên men truyền thống giúp tương ớt có vị cay nồng sâu, mùi thơm ấm nồng, hậu vị dai dẳng, cực kỳ hợp khi dùng với thắng cố, khâu nhục, hoặc các món nướng, đồ luộc. Không chỉ là một gia vị chấm đặc sản Bắc Hà, tương ớt nơi đây còn mang trong mình hương vị bản địa rất riêng, khiến ai đã thử qua một lần cũng muốn mua về làm quà.

Xem ngay lịch trình khám phá Bắc Hà của PYS Travel dành cho Bạn: 

Tour Hoàng Su Phì - Chiêu Lầu Thi - Bắc Hà 3 ngày 2 đêm từ Hà Nội

Tour du lịch Y Tý - Bắc Hà 4 ngày 3 đêm từ TP.HCM: Mùa lúa - Mùa mây

3.5. Nấm chân chim Bắc Hà 

Nấm chân chim là một trong những loại nấm đặc sản chỉ có ở vùng cao Bắc Hà (Lào Cai). Loại nấm này được đánh giá cao nhờ giá trị dinh dưỡng dồi dào, hương vị thơm bùi, có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như: nấm xào thịt, nấu canh gà, xào rau rừng hoặc hấp cách thủy.

Điểm nhận diện nấm chân chim rất dễ: nấm không có cuống, phần mũ xòe rộng như cánh quạt, hơi giống hình vỏ hến hoặc vỏ sò, bên ngoài phủ một lớp lông mịn như nhung. Khi nấu chín, nấm có độ dai nhẹ, vị ngọt thanh và mùi thơm đặc trưng khó quên. Chính bởi sự độc đáo và hiếm có, nấm chân chim Bắc Hà không chỉ là nguyên liệu nấu ăn ngon mà còn là món quà đặc biệt dành cho người thân, bạn bè sau mỗi chuyến đi Tây Bắc.

Nấm chân chim đặc sản Bắc Hà (Ảnh: kenh14.vn)

3.6. Măng vầu Bắc Hà 

Một trong những đặc sản nổi bật mà du khách thường chọn mua khi đến Bắc Hà chính là măng vầu - loại măng đặc trưng của vùng cao Tây Bắc. Măng vầu được khai thác từ những búp măng nứa non chỉ cao chừng 20 - 30cm, vừa đủ độ tuổi để giữ lại vị ngọt thanh và hơi ngăm ngăm đắng đặc trưng. Dù vị đắng có thể khiến một số người e dè lúc ban đầu, nhưng chính điều đó lại là điểm hấp dẫn khiến măng vầu chinh phục được khẩu vị của nhiều thực khách sành ăn. Măng vầu sau khi hái được sơ chế, luộc qua, phơi khô hoặc ngâm chua cùng ớt - là một món ăn kèm không thể thiếu trong bữa cơm của người dân vùng cao.

Măng vầu Bắc Hà (Ảnh: sưu tầm)

Một lọ măng vầu ngâm chua cay sẽ là món quà giản dị nhưng đầy ý nghĩa, vừa lạ miệng lại mang đậm hương vị Bắc Hà rất thích hợp để bạn biếu người thân, bạn bè sau chuyến đi. 

3.7. Cốm Bắc Hà đầu thu - thức quà tinh hoa của Bắc Hà

4. Gợi ý địa điểm bạn nên ghé để thưởng thức và mua đặc sản Bắc Hà 

Nếu bạn muốn thưởng thức trọn vẹn tinh hoa ẩm thực vùng cao và mua đặc sản Bắc Hà về làm quà, thì đừng bỏ qua những địa điểm dưới đây:

Chợ phiên Bắc Hà

Chợ phiên Bắc Hà là một trong những khu chợ nổi tiếng và lớn nhất Tây Bắc, họp vào sáng Chủ nhật hàng tuần tại thị trấn Bắc Hà, tỉnh Lào Cai. Đây là nơi tụ họp, trao đổi hàng hóa của đồng bào các dân tộc Mông, Dao, Tày, Nùng,…

Chợ phiên Bắc Hà (Ảnh: bvhttdl.gov.vn)

Trong chợ, khu ẩm thực luôn nhộn nhịp, bày bán vô vàn món ăn truyền thống như: thắng cố, phở chua, xôi ngũ sắc, bánh tam giác mạch,… Bên cạnh đó, bạn cũng dễ dàng tìm mua những đặc sản nổi tiếng như rượu ngô Bản Phố, mận Tam Hoa, măng vầu, nấm chân chim, tương ớt vùng cao,… với giá cả phải chăng.

Khu ẩm thực tại chợ phiên Bắc Hà (Ảnh: Báo Dân tộc)

>>Xem thêm: Chợ tình Bắc Hà

Nhà Du lịch Bắc Hà - Dinh Hoàng A Tưởng

Ngoài chợ phiên, bạn có thể ghé Nhà Du lịch Bắc Hà - tọa lạc trong khuôn viên dinh thự Hoàng A Tưởng (địa chỉ: 257 đường Ngọc Uyển, thị trấn Bắc Hà). Đây là địa chỉ đáng tin cậy để: Mua đặc sản chính gốc, được kiểm soát chất lượng. Hỏi thông tin, tư vấn về tour, văn hóa, làng nghề thủ công địa phương. Tham quan dinh thự cổ mang kiến trúc độc đáo pha trộn Á - Âu.

5. Một vài kinh nghiệm khi khám phá đặc sản Bắc Hà 

Để hành trình khám phá đặc sản Bắc Hà thêm trọn vẹn và đáng nhớ, bạn nên “bỏ túi” một vài kinh nghiệm quan trọng sau:

Chọn thời điểm thích hợp để đến Bắc Hà

- Tháng 4 - 6 là mùa mận Tam Hoa, thời điểm lý tưởng để thưởng thức và mua về làm quà.

- Mùa đông (tháng 11 - 1) thích hợp để nhâm nhi các món nóng như thắng cố, khâu nhục, cùng ly rượu ngô ấm nồng.

- Nếu muốn trải nghiệm chợ phiên Bắc Hà, hãy lên kế hoạch đến vào sáng Chủ nhật hàng tuần - lúc chợ hoạt động sôi nổi nhất.

Nên thưởng thức món ăn tại chợ phiên hoặc quán địa phương

Những món như thắng cố, phở chua, khâu nhục, xôi ngũ sắc... nên ăn tại chợ phiên hoặc các quán nhỏ do chính người bản địa nấu để cảm nhận đúng vị truyền thống.

Mặc cả nhẹ nhàng và lịch sự

Tại chợ phiên, bạn có thể mặc cả một chút, tuy nhiên hãy giữ thái độ thân thiện, tôn trọng người bán, điều này giúp bạn được chào đón và dễ mua hàng chất lượng hơn.

Lưu ý về vấn đề an toàn thực phẩm

Tránh ăn các món chưa nấu chín kỹ nếu bạn không quen ăn đồ vùng cao. Ưu tiên mua các đặc sản được đóng gói, hút chân không hoặc có nhãn mác, hướng dẫn bảo quản.

Nếu có dịp đặt chân đến Bắc Hà, đừng chỉ ngắm cảnh hay săn hoa, mà hãy dành thời gian thưởng thức và khám phá những đặc sản Bắc Hà mang đậm hồn Tây Bắc. Từ các món ăn dân dã trong chợ phiên đến những sản vật quý giá từ rừng núi, tất cả sẽ để lại trong bạn những dư vị khó quên. Và đừng quên chọn vài món đặc sản đặc trưng về làm quà. Đây không chỉ là cách lưu giữ hương vị Bắc Hà, mà còn là món quà ý nghĩa gửi tặng người thân yêu. Đừng chần chờ mà hãy cùng PYS Travel lên lịch ngay hôm nay để khám phá những món ngon hấp dẫn, đặc sản nức tiếng của vùng đất này và lưu lại những kỉ niệm đáng nhớ cùng những người thân yêu, bạn nhé!

Tham khảo ngay chùm Tour Bắc Hà Lào Cai đang HOT của PYS Travel: 

Tour du lịch Lào Cai

Tham khảo chùm tour dịp 2/9 cùng PYS Travel:

Chùm tour Lễ Quốc Khánh 2-9 từ Hà Nội

Chùm tour Lễ Quốc Khánh 2-9 từ TP.HCM 

Tour du lịch Hà Nội - Nhân kỷ niệm 80 năm Quốc Khánh 2/9

Bản Quyền Hình Ảnh:

PYS Travel luôn tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ về tác phẩm nhiếp ảnh, ảnh chụp của các cá nhân và tổ chức. Chúng tôi luôn cố gắng nỗ lực liên hệ với tất cả các tác giả có ảnh được sử dụng để xin sự cho phép sử dụng ảnh. Nếu có sự sơ suất hay thiếu sót nào, chúng tôi xin được gửi lời xin lỗi tới các tác giả, chủ sở hữu hình ảnh. Các anh/chị cũng vui lòng gửi phản hồi lại cho PYS Travel: https://pystravel.vn/ban-quyen-hinh-anh