Đi tìm ý nghĩa của loài hoa Tam Giác Mạch, loài hoa nổi tiếng trên cao nguyên đá Hà Giang

1. Hoa tam giác mạch có ý nghĩa gì ?

Cứ ngỡ loài hoa tam giác mạch - một phần biểu tượng của vùng núi phía Bắc chỉ là loài hoa dại, qua quá trình canh tác của người dân nơi đây rồi được biết đến và gieo trồng. Nhưng không, phía sau loài hoa này là cả một câu chuyện. Để PYS Travel kể cho bạn nghe sự tích hoa tam giác mạch và tìm hiểu xem hoa tam giác mạch có ý nghĩa gì nhé

Sắc hồng mộc mạc của hoa tam giác mạch (Ảnh: Cao Anh Tuấn)

Câu chuyện về loài hoa tam giác mạch gắn liền với câu chuyện "cứu đói", chuyện kể lại rằng, ngày xưa có nàng Tiên Gạo và Tiên ngô đi gieo mày trấu và mày ngô. Nơi họ gieo là những khe núi hoang vắng. Vào năm nọ, ở trong bản mọi nhà lúa, ngô đều đã hết nhưng lại mất mùa. Lúc này cái đói hoành hành khắp cả làng, dân làng phải đi khắp nơi để tìm kiếm đồ ăn nhưng họ đã tuyệt vọng.

Hoa có màu trắng khi mới nở và chuyển hồng tím vào lúc rực rỡ nhất (Ảnh: Cao Anh Tuấn)

Trong lúc đó thì họ ngửi thấy một mùi thơm lạ thoang thoảng, mọi người lần theo hương thơm đó và tìm thấy từng cánh đồng hoa màu tím hồng trải từ núi này sang núi khác. Họ đã dùng hạt của loại cây này để ăn thay cho ngô, gạo và cảm thấy ngon không khác gì so với những thực phẩm khác. Vì vậy mà người dân nơi đây đặt cho nó cái tên là tam giác mạch vì lá có hình tam giác, lại thuộc cây họ lúa.

 

(Ảnh: Cao Anh Tuấn)

Hoa tam giác mạch còn mang theo ý nghĩa hiện thực về đời sống như khi nhắc đến hoa tam giác mạch ta liền nghĩ ngay đến những món ăn mang đậm chất của núi rừng Tây Bắc. Thân của tam giác mạch còn được chế biến để dùng chung với những loại rau khác trong bữa ăn.

Ý nghĩa của hoa tam giác mạch trong cuốc sống (Ảnh: PYS Travel)

Ngoài ra đây còn là một vị thuốc, theo Đông y, kiều mạch có vị chát, hơi the, tính bình; có tác dụng lợi thấp, tiêu thủng, thanh nhiệt giải độc. Thực sự thì phải nói rằng hoa tam giác mạch là một loài hoa kiên cường như ý nghĩa hoa tam giác mạch vậy.

 

Tam giác mạch còn là nguồn lương thực quen thuộc của người dân nơi đây (Ảnh: sưu tầm)

Tại sao lại nói như vậy, trong khi các loài hoa khác trần trụi vào mùa đông, giống như ngủ đông chờ đợi ngày nắng ấm mùa xuân cùng nhau khoe sắc nở rộ. Thì hoa tam giác mạch lại ngược lại, chúng sinh trưởng mạnh mẽ và đơm hoa ngay những ngày đông lạnh giá. Khiến cho bao người say đắm.

Loài hoa có sức sống mạnh mẽ (Ảnh: PYS Travel)

Hoa tam giác mạch còn là một minh chứng cổ vũ cho mọi người, dù ở trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng đều có thể vươn mình mạnh mẽ, giống như những bông hoa tam giác mạch kia, mặc cho thời tiết có lạnh giá tới đâu, chúng vẫn khoe sắc và tỏa hương. Mùi hương của chúng lan tỏa, là mùi hương của sự tự do, lưu lại khoảnh khắc hạnh phúc trong đời người. 

2. Mùa hoa tam giác mạch

Loài hoa này có thể được xem như đại sứ du lịch của Hà Giang. Tam giác mạch giờ đây không còn là một loài cây vô danh ẩn chung với cây rừng mà nổi bật, mềm mại và kiêu sa giữa cao nguyên đá hùng vĩ. Người dân không còn trồng tam giác mạch một cách tự phát, mà phát triển đồng loạt, mang tính chiến lược để phục vụ du lịch.

Cứ vào tháng 10, 11, 12 loài hoa này lại đua nhau khoe sắc trên những vùng núi Tây Bắc (Ảnh Cao Anh Tuấn)

Cứ vào tháng 10, 11, 12 loài hoa này lại đua nhau khoe sắc trên những vùng núi Tây Bắc. Những nụ hoa tam giác mạch lại e ấp giống như những thiếu nữ Tây Bắc. Loài hoa này biểu trưng cho sự dịu dàng và tinh khiết, mộng mơ. Đó là loài hoa tuyệt vời mà ai cũng muốn ngắm và thưởng thức.

(Ảnh: Cao Anh Tuấn)

Cảnh quan núi rừng hùng vĩ nơi đây với những đồi hoa tam giác mạch đẹp thuần khiết, làm say lòng du khách khi đến với mảnh đất địa đầu Tổ quốc. Hoa mọc trên đồi, trên đường đi, ở chân núi, trên đèo và mang cả sức sống mãnh liệt lên cả những vách đá đầy chông gai...

3. Những địa điểm ngắm hoa tam giác mạch đẹp nhất ở Hà Giang

Hoa tam giác mạch có mặt ở nhiều nơi trên thế giới như Trung Quốc, Phần Lan và cả ở Việt Nam nữa,...Tất nhiên ở mỗi nơi sẽ có cho mình một câu chuyện riêng về loài hoa tam giác mạch này, dù hoa tam giác mạch có ý nghĩa gì đi nữa thì cũng đều là những điều tốt đẹp.

Hoa mọc ở nhiều huyện vùng cao Hà Giang như Mèo Vạc, Đồng Văn, Quản Bạ (Ảnh: Cao Anh Tuấn)

Nói đến tam giác mạch tại Việt Nam thì tam giác mạch có lẽ là đặc sản riêng của vùng đất địa đầu tổ quốc Hà Giang. Thật vậy, giữa một vùng sỏi đá khô cằn, loài hoa vẫn cắm rễ chồi lên đón nắng và mưa xuân, rung rinh hoa trong sớm, cả một vùng tam giác mạch tại thung lũng hoa Hà Giang như đưa người ta lạc vào xứ thần tiên.

(Ảnh: Cao Anh Tuấn)

Các phượt thủ chọn Hà Giang là một trong những nơi nên đi qua để có thể ngắm những đồi hoa tam giác mạch. Người ta cũng xây dựng cả những tour du lịch ngắm hoa tam giác mạch, thưởng thức cảnh vật núi rừng Tây Bắc vào dịp này. Một số địa điểm ngắm hoa tam giác mạch đẹp ở Hà Giang cho du khách tham khảo như Phó Bảng – Sủng Là hoặc Phố Cáo, nếu du khách muốn đi xa hơn thì lên xã Ma Lé đi cột cờ Lũng Cú hoặc tại tại Cung Xí Mần – Hoàng Su Phì,....

Cánh đồng hoa tam giác mạch tại Đồng Văn - Hà Giang (Ảnh: Cao Anh Tuấn)

Loài hoa tam giác mạch có nhiều màu, có loại màu trắng, màu hồng, màu tím,... Hoa này khá bé nhỏ và dịu dàng, mong manh. Đối với dân phượt thì chẳng còn xa lạ gì nữa. Những cánh đồng hoa tam giác mạch ngọt ngào, thơ mộng càng làm cho chuyến du phượt của bạn thêm thú vị. Bạn thoải mái chụp ảnh để lưu lại những khoảnh khắc tuyệt vời cùng với thiên nhiên này.

3.1. Cột cờ Lũng Cú

Cột Cờ Lũng Cú nổi tiếng không thua gì cột cờ ở thủ đô Hà Nội. Giống như một vị tướng sĩ quả cảm, uy nghiêm canh gác biên cương Việt Nam nơi địa đầu Tổ quốc. Đến với cột cờ Lũng Cú, du khách tour Hà Giang sẽ có dịp trải nghiệm nét văn hóa vô cùng đặc sắc cho người dân tộc Giáy, Mông và người Lô Lô.

(Ảnh: PYS Travel)

Người dân thơm thảo tới mức những hũ mật ong ngọt ngào đến những bình rượu ủ mấy chục năm vẫn sẵn lòng mang ra cho du khách thưởng thức. Hái chè Shan Tuyết ở đây cũng là một hoạt động khá thú vị mà du khách nên thử một lần. Và đặc biệt, dưới chân cột cờ là một cánh đồng hoa Tam Giác Mạch rộng lớn được trồng thành ruộng bậc thang vô cùng đẹp mắt.

3.2. Thung Lũng Sủng Là

Nếu bạn đang tìm kiếm một chốn Hà Giang yên bình và thoải mái để chụp ảnh với hoa kiều mạch, thì thung lũng Sủng Là chính là điểm đến dành cho bạn. Giữa những cánh đồng xanh ngút ngàn trồng ngô và lúa, Sủng Là nổi bật lên với một thung lũng hoa tam giác mạch xen lẫn hoa cải tạo nên một bức tranh đa sắc tươi vui và đầy quyến rũ.

(Ảnh: PYS Travel)

Bạn sẽ như lạc vào thiên đường hoa cỏ được bao trọn bởi những dãy núi đá hùng vĩ. Đặc biệt, bạn còn có cơ hội tham gia vào các hoạt động giao lưu văn hóa đặc sắc với người H’Mông sinh sống tại bản làng nơi đây. 

3.3. Làng văn hóa Lũng Cầm

Nếu ai đã từng xem bộ phim Chuyện của Pao thì chắc hẳn được nghe qua cái tên Làng văn hóa Lũng Cẩm này rồi. Đây là nơi lưu giữ những di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của 24 dân tộc anh em sống trên mảnh đất Hà Giang. Giữa thung lũng Sủng Là thơ mộng, ngôi làng nhỏ hiện ra như trong chuyện cổ tích. Chỉ có khoảng hơn 60 hộ dân cư an cư lập nghiệp ở đây nên du khách sẽ chỉ nhìn thấy những ngôi nhà lác đác và thưa thớt.

Hoa tam giác mạch nở rộ ở Làng văn hóa Lũng Cầm (Ảnh: sưu tầm) 

Đặc biệt, Làng văn hóa Lũng Cẩm là nơi trồng nhiều loại hoa nhất Hà Giang. Du khách đến đây chơi ngoài để thưởng thức nét đẹp của hoa Tam Giác Mạch thì cũng có cơ hội được ngắm sắc hoa rực rỡ của hoa hồng, hoa đào,… Bên cạnh đó, du khách cũng có dịp tìm hiểu về nét sống chậm và xưa cũ của người dân nơi đây. Người dân vẫn trồng ngô, trồng lúa, chăn bò, dệt vải,… và giữ gìn thói quen, tập tục đó suốt mấy thế kỷ qua.

(Ảnh: sưu tầm)

3.4. Xã Phố Cáo

Vườn hoa tam giác mạch xã Phố Cáo nằm ngay trên con đường Hạnh Phúc, cách thành phố Hà Giang khoảng 3 tiếng đi xe. Đây là một một điểm ngắm hoa tam giác mạch mới nổi lên gần đây được nhiều du khách yêu thích.  Hoa tam giác mạch nở rộ trên những cánh đồng xanh ngát nằm sát vách núi, tạo nên một không gian thanh bình và thư giãn giữa thiên nhiên trong lành tại xã Phố Cáo.

Mùa hoa tam giác mạch đẹp đến nao lòng (Ảnh: PYS Travel)

Thời điểm đẹp nhất để ngắm hoa tam giác mạch ở đây là vào sáng sớm khi mặt trời mới nhô lên trên đỉnh các ngọn đồi. Dọc trên cung đường đi vào Suối Thầu, Phố Cáo, bạn cũng có thể bắt gặp những thảm hoa kiều mạch rung rinh trong gió. Đừng quên dạo qua chợ Phố Cáo và khám phá nhiều nhà hàng ẩm thực đặc trưng của địa phương nhé. Một số địa điểm du lịch nổi tiếng gần xã Phố Cáo bạn có thể tiện ghé qua: dốc Chín Khoanh, hàng rào đá cổ Phố Cáo, vườn hoa đào Phố Cáo.

(Ảnh: PYS Travel)

Hoa tam giác mạch đúng là "đại sứ du lịch" của Hà Giang nhưng nói vậy không có nghĩa chỉ Hà Giang mới có loài hoa này. Nếu không có thời gian đi Hà Giang hay nếu tiện thể đi những vùng khác dưới đây vào đúng mùa hoa nơi đây, bạn cũng có thể tìm đến thưởng thức nhé. Dù không bạt ngàn như ở Hà Giang nhưng cũng đủ thỏa mãn niềm yêu hoa cỏ đấy!

- Lào Cai: Si Ma Cai, Bắc Hà hoặc vườn hoa tam giác mạch ở ga Fansipan. Bạn có thể theo Tour Hà Giang Sapa nếu muốn ngắm hoa tam giác mạch ở cả 2 nơi nhé!

- Yên Bái: đỉnh đèo Khau Phạ, Mù Cang Chải, Suối Giàng (Văn Chấn). 

- Sơn La: Vân Hồ, Mộc Châu (nông trường Mộc Châu, ngã ba bản Bun), Mai Châu.

- Lạng Sơn: Thung lũng Bắc Sơn.

4. Công dụng hữu ích của hoa tam giác mạch

Cây tam giác mạch là một vị thuốc Đông có nhiều giá trị dinh dưỡng với tác dụng chính thanh nhiệt giải độc. Trong thành phần của thân cây tam giác mạch có chất rutosid, glucosid và chất tinh bột, đường có trong quả/hạt…. Một vài công dụng khác của cây tam giác mạch có thể kể đến như:

- Nước sắc từ thân cây tam giác mạch chữa bệnh: huyết áp, xuất huyết, tiêu chảy, xơ vữa động mạch

- Bột tam giác mạch là thành phần làm mặt nạ trị mụn, đẹp da

- Hạt của hoa tam giác mạch được dùng như một loại lương thực, có thể thay thế cho gạo, lúa mạch, ngô... Trong những năm đói nghèo thì người dân miền Bắc nhờ hạt tam giác mạch này cứu đói. Cho đến thời điểm hiện tại hạt tam giác mạch vẫn được dùng để thay thế cho lương thực. Nếu du lịch ở các tỉnh phía Bắc các bạn sẽ được thưởng thức bánh tam giác mạch. Đây là loại bánh đặc sản nơi đây nên bất cứ ai du lịch đến vùng đất này nên thưởng thức một lần. Bên cạnh đó, hạt tam giác mạch còn được dùng để ngâm rượu – loại rượu rất tốt cho sức khỏe

- Các món ăn chế biến từ tam giác mạch có tác dụng chữa trị chứng đầy bụng, mồ hôi trộm, thanh nhiệt giải độc và bồi bổ cơ thể

Những cánh đồng hoa tam giác mạch nở rộ, khoảng trời thu trong vắt, những đám mây vờn quanh đỉnh núi,... và còn vô vàn điều thú vị chào đón du khách đến Hà Giang để khám phá xem hoa tam giác mạch có ý nghĩa gì.

Khám phá mảnh đất cao nguyên đá Hà Giang đầy hùng vĩ cùng PYS Travel

Tour Hà Giang 3 ngày 2 đêm từ Hà Nội

Tour Hà Giang 4 ngày 3 đêm từ TP.HCM