1. Giới thiệu về chợ phiên Lũng Phìn Hà Giang

1.1. Tại sao chợ phiên Lũng Phìn lại có tên gọi là "chợ lùi"

Lũng Phìn là một trong bốn phiên chợ lùi độc đáo, nổi tiếng và thu hút nhất của Hà Giang, bao gồm: Chợ Phó Bảng, chợ Phố Cáo, chợ Lũng Phìn, chợ Sà Phìn.
Chợ phiên không chỉ là nơi trao đổi mua bán hàng hóa mà còn là nơi gặp gỡ, vui chơi, sinh hoạt văn hóa của người dân trên địa bàn. Chợ họp có ngày giờ nhất định, chợ tổ chức riêng ở một chỗ không phải chợ thường ngày để lấy thu nhập đóng góp vào công tác xã hội.

Cô bé người dân tộc mang một con gà lên chợ phiên bán ( ảnh: Sưu tầm )

“Chợ lùi” là chợ họp luân phiên một tuần một lần và tuần sau lùi lại một ngày so với tuần trước. Chẳng hạn tuần này chợ họp vào thứ hai, thì tuần sau sẽ họp vào thứ ba, tuần tiếp theo sẽ họp vào thứ tư, tuần sau nữa sẽ họp vào thứ năm...
Cái tên “Chợ lùi” là do người miền xuôi đặt tên chứ thực chất người bản địa cũng chỉ gọi với cái tên thật của nó là chợ phiên Lũng Phìn, để phân biệt với những phiên chợ ở vùng khác.

1.2. Địa điểm tổ chức phiên chợ 

Từ thị trấn Mèo Vạc đi thêm khoảng 15 km, trên trục lộ 4C thuộc cung đường đi Đồng Văn – Mèo Vạc – Yên Minh, vào các ngày Thân và ngày Dần, bạn sẽ bắt gặp chợ phiên Lũng Phìn tại xã Lũng Phìn, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang.

Phiên chợ rộn ràng đông đúc người mua kẻ bán ( ảnh: Sưu tầm )

1.3. Thời gian diễn ra chợ phiên Lũng Phìn

Đây là ngày hội lớn của hơn 16 dân tộc anh em sinh sống trên miền Cao nguyên đá và là một trong những phiên chợ lùi độc đáo ở cực Bắc Việt Nam. Sở dĩ còn gọi là chợ lùi vì cứ đều đặn 6 ngày một phiên, tuần này họp ngày Mão thì tuần sau họp ngày Dậu. Chợ phiên họp trong ngày, từ khoảng 4 - 5h cho đến 15-16h thì tan.

Người dân từ khắp các bản làng đổ về phiên chợ từ tờ mờ sáng ( ảnh: Sưu tầm )

2. Bản sắc dân tộc độc đáo của người dân hiện rõ trong chợ phiên Lũng Phìn

Cứ đến ngày chợ phiên Lũng Phìn được tổ chức, ngày từ sáng sớm tinh mơ, người dân địa phương từ khắp các thôn, làng, ngõ, xóm đã cõng trên lưng những gánh hàng hóa để tiến về phía trung tâm phiên chợ cho kịp giờ đón khách. Khi tham gia phiên “chợ lùi” Lũng Phìn này, du khách chắc hẳn sẽ cảm thấy vô cùng lạ lẫm và thích thú với hình ảnh có những người bán hàng chỉ đem đến bán một con gà, chục quả trứng, hay đơn giản nhất chỉ là vài bó mía, mấy mớ rau “của nhà trồng được”.

Những sản phẩm quần áo đầy màu sắc rực rỡ ( ảnh: Sưu tầm )

Du khách đến đây ngoài khám phá, chiêm ngưỡng sắc màu văn hóa của nhiều dân tộc còn có thể mua được các đặc sản vùng cao về làm quà cho gia đình, bạn bè như mật ong bạc hà, chè tuyết Lũng Phìn, rượu ngô, thịt bò khô hay các sản phẩm thổ cẩm tinh tế.

Người dân hớn hở khi mua được con bò như ý ( ảnh: Sưu tầm )

Tuy nhiên, những cô gái, chàng trai ở bản xa đi chợ đâu chỉ để mua bán mà còn để vui chơi, tìm bạn tình, vì thế ai cũng mang trên mình bộ cánh đẹp chẳng khác gì đi trẩy hội. Các thiếu nữ váy áo xúng xính xuống chơi chợ. Cô thôn nữ H’Mông xinh tươi trong dáng váy xòe hoa, cô gái Dao đỏ lấp lánh trang sức ánh bạc... cả một rừng hoa đủ màu lung linh khoe sắc. Trẻ em cũng mặc váy mới, theo bà theo mẹ đi chợ ăn quà.

Người dân gánh địu hàng lên phiên chợ ( ảnh: Sưu tầm )

Đối với đàn ông vùng cao thì chợ cũng là nơi để họ có thể gặp gỡ cùng uống rượu bên chảo thắng cố mỗi tuần. Những người bạn già ăn thắng cố cùng nâng chén rượu nồng, hỏi thăm chuyện gia đình, chúc nhau sức khỏe. Con trai, con gái say rượu bên bàn thắng cố để cất tiếng hát tiếng khèn tìm người tình trăm năm. Còn khách du lịch tò mò cũng lấy hết can đảm ăn thử miếng thắng cố để cảm nhận hương vị làm mê say lòng người.

Các thiếu nữ e thẹn trong những bộ trang phục dân tộc sắc màu ( ảnh: Sưu tầm )

Vốn dĩ là một ngày chợ phiên rộn ràng, đông đúc, tấp nập kẻ chợ và khách vãng lai, vậy nên du khách sẽ được trải nghiệm đa dạng những đặc sắc dân tộc của mỗi bản làng quanh đây. Có những người H’Mông, người Tày, người Nùng cưỡi ngựa, đẩy xe, hò kéo nhau đến phiên chợ lùi. Mỗi dân tộc đều có một bản sắc, một ngôn ngữ địa phương, một cái “lạ” riêng. Còn người Kinh đến chợ này cũng dễ nhận ra. Một là theo đoàn đi ô tô; hai là dân du lịch bụi đi xe máy, tay quấn chân chêm những đồ bảo hộ với xe cắm cờ chầm chậm vừa đi vừa ngắm cảnh thanh bình. Khung cảnh người người tấp nập giữa núi rừng hùng vĩ, bạt ngàn cây xanh ở Hà Giang thật khiến người ta phải liên tưởng đến những tác phẩm văn học ngày xưa, thật dịu dàng, thật nên thơ.

Những món ăn địa phương thơm ngon trong phiên chợ Lũng Phìn ( ảnh: Sưu tầm )

Tất cả, dù nhanh dù chậm thì đều mong mỏi tiến đến phiên chợ lùi. Ở đó là một không gian hoàn toàn khác. Có tiếng bò kêu, ngựa hí, tiếng bán mua, tiếng chúc tụng với bát rượu thơm lừng, có thắng cố, đậu mèo, có cả ti vi đến đồ điện tử hiện đại.

Người mua kẻ bán trao đổi hàng hóa là chú dê trắng ( ảnh: Sưu tầm )

Chợ phiên lùi lúc nào cũng vui như tết. Người Kinh cũng tham gia tấp nập, không trả giá bán mua, cứ tay bốc hàng tay rút tiền, mặt hồ hởi như mua được vật báu. Mỗi tuần đều đặn như vậy, đã làm nên những nét đặc sắc, gây thương, gây nhớ chỉ có tại chợ phiên Lũng Phìn Hà Giang nơi đây.

Những chú chó cũng được giao bán tại chợ phiên ( ảnh: Sưu tầm )

Chợ Lũng Phìn họp từ tơ mơ sáng đến 4 giờ chiều mới tan. Thế nên, người mua kẻ bán không quá vội vàng. Chợ càng về chiều càng vui, càng đông và nhộn nhịp. Những lữ khách viễn du cũng vì thế mà được hưởng thêm không khí chợ rẻo cao rộn ràng, đằm thắm hơn. Mỗi tuần đều đặn như vậy, đã làm nên những nét đặc sắc, gây thương, gây nhớ chỉ có tại chợ phiên Lũng Phìn Hà Giang nơi đây.

Khám phá mảnh đất cao nguyên đá Hà Giang đầy hùng vĩ cùng PYS Travel

Tour Hà Giang 3 ngày 2 đêm từ Hà Nội

Tour Hà Giang 4 ngày 3 đêm từ TP.HCM